«Περί μάσκαν Ομήρου»
Χρησιμοποιώντας ορολογία των ημερών, εννοώ τις τρεις «μάσκες», κάτω από
τις οποίες είναι κρυμμένο το αληθινό «πρόσωπο» του ιδιοφυούς έλληνα
ποιητή. Την πρώτη απ΄ αυτές την έχει επιλέξει μόνος του. Είναι δικής
του επινόησης άλλωστε.
Η πιο περίτεχνη μάσκα, την οποία ο Ομηρος
σημειολόγησε με την ανεπανάληπτη τεχνική και τέχνη του. Το αποτέλεσμα
μοναδικό: Η (ομηρική) «Οδύσσεια».
Για τις άλλες δύο, τη δεύτερη και
τρίτη κατά σειρά, δεν έχει καμιά ευθύνη ο ίδιος ο ποιητής. Ποιες όμως
είναι οι δύο αυτές μάσκες που αναγκάζεται να φέρει, παρά τη θέλησή του,
ο Ομηρος και ποιοι είναι αυτοί που τις σχεδίασαν.
Η δεύτερη λοιπόν
μάσκα δεν είναι άλλη από την «ανταγωνιστική επιστημοσύνη» με την οποία
θέλουν να εμφανίζουν τον Ομηρο τα «Ιερατεία» των μεγαλοφιλολόγων και
όχι μόνο.
Το αποτέλεσμα; Μια ελιτίστικη, απρόσιτη, χαοτική
βιβλιογραφία.
Η τρίτη, τέλος, στον αντίποδα της προηγούμενης, είναι η
απλοϊκή, παιδαριώδης μάσκα των σχολικών μας βιβλίων. Σχεδιασμένη με
βάση το ηθικοδιδακτικό σχήμα «οι καλοί και οι κακοί », εμφανίζει τον
πρώτο, στην παγκόσμια λογοτεχνία, δραματικό ποιητή, σαν αφελή αφηγητή
μιας ανούσιας μονοσήμαντης περιπέτειας, όπου φυσικά και σύμφωνα με
τα... αποδεκτά ιδεώδη, οι «καλοί» νικούν πάντα τους «κακούς».
Αυτή η
τρίτη μάσκα άλλωστε είναι και η μοναδική, μέσω της οποίας αναγνωρίζουμε
τον ψεύτικο Ομηρο που μας δίδαξαν και μας διδάσκουν. Περιττεύει να
πούμε ότι αυτός ο σχολικός μασκαράς ουδεμία σχέση έχει με τον αληθινό
επαναστάτη-ποιητή και τις αλήθειες που έκρυψε (ευτυχώς) στα αθάνατα
έπη του. Για επιβεβαίωση να θυμίσουμε την επισήμανση του Α. Lesky:
«Με
τη δραματοποίηση των γεγονότων από τον Ομηρο, αλλά περισσότερο με την
εξανθρώπιση του παλιού μύθου, βρίσκει ο δρόμος της δυτικής ανθρωπιάς την
αρχή του».
Ο κ. Χρυσόστομος Τσιρίδης,
φιλόλογος,από την Καβάλα
Πηγή
