Από τον Όμηρο στον Ιπποκράτη

 

Από τον πολεμιστή στον θεραπευτή

Ο Βρετανός ιστορικός Ρόμπιν Λέιν Φοξ και το θαυμαστό συγγραφικό ταξίδι του 

από τον Ομηρο μέχρι τον Ιππoκράτη

Ηλίας Μαγκλίνης Καθημερινή

Ο Ρόμπιν Λέιν Φοξ ομολογεί στον πρόλογό του πως είχε ολοκληρώσει τη συγγραφή του βιβλίου όταν ξέσπασε η παγκόσμια υγειονομική κρίση. Η ειρωνεία εδώ είναι το γεγονός ότι ο συγγραφέας εστιάζει στα πρώτα αρχαία κείμενα περί επιδημιών που προέρχονται από τη Θάσο: η έρευνα λοιπόν επικεντρώνεται στις μολυσματικές ασθένειες που ταλάνισαν τον κόσμο από αρχαιοτάτων χρόνων – με κορύφωση, τον μεγάλο λοιμό της Αθήνας. Σε αντίθεση με τη φιλοσοφία, γράφει ο Λέιν Φοξ, η ιατρική δεν αποτελούσε ελληνικό μονοπώλιο. Ομως, τον 5ο αιώνα π.Χ. οι Ελληνες ήταν που απέκτησαν συνειδητά μια νέα μέθοδο: άρχισαν να προσεγγίζουν την ιατρική με μια τεχνική δικής τους επινόησης θεμελιωμένη στον ορθό λόγο και στην παρατήρηση. Είναι με αυτή την έννοια που ο συγγραφέας μιλάει για «ελληνική επινόηση».

– Πώς θα συνοψίζατε τη μετάβαση από τον Ομηρο στον Ιπποκράτη, όσον αφορά την ιατρική;
– Από την προσέγγιση της εκάστοτε νόσου με βάση την παρέμβαση και την τιμωρία από τους θεούς, περάσαμε σε μια προσέγγιση που εστίαζε σε φυσικά αίτια και με βάση την ορθολογική παρατήρηση.

– Τι συνέβη λοιπόν στην Ελλάδα τον 5 π.Χ. αι.; Παρότι η ιατρική δεν ήταν κάτι άγνωστο, τόσο εντός όσο και εκτός του ελληνικού κόσμου, η ιατρική όπως τη γνωρίζουμε σήμερα ήταν εντέλει ελληνική επινόηση;
– Από το 550 π.Χ., οι Ελληνες φιλόσοφοι πρότειναν την αφηρημένη ιδέα της φύσης και ενός φυσικού κόσμου που φέρει μέσα του τους δικούς του νόμους. Ο άνθρωπος είναι, μαζί με το σώμα του, τμήμα αυτού του φυσικού κόσμου, άρα θα μπορούσε κάποιος πλέον να δώσει απαντήσεις γύρω από ερωτήματα πάνω στο σώμα του ανθρώπου με βάση τους φυσικούς νόμους και όχι επειδή είχε προηγηθεί κάποια τυχαία παρέμβαση θεού ή δαίμονα.

Στη συνέχεια, αυτή η αφηρημένη έννοια εξελίχθηκε σε μια τεχνική παρατήρησης ασθενειών, έτσι ώστε να προβλέπουν παρόμοιες στο μέλλον και να γνωρίζουν πώς κάθε ασθένεια εξελίσσεται.

Η α-σθένεια, ο ιός  και η ίασις  έχουν μια εξήγηση φυσική και λογική στην ελληνική σκέψη και νοητική