Ένα κορίτσι του Ατλαντικού μετράει τα Ομηρικά Άστρα του Γαλαξιακού Σύμπαντος

 

στο Κάνσας με τον Όμηρο ποιητή συντροφιά

Η Edna Leigh γεννήθηκε στο Κάνσας το 1916. Η ιστορία της μας μεταφέρει από τη σκόνη της Μεγάλης Ύφεσης του Τριάντα σε ένα δραματικό ταξίδι πέρα ​​από τον Ατλαντικό στη μεταπολεμική Αγγλία.

Αυτή η συνηθισμένη γυναίκα έκανε μια σειρά από εξαιρετικές ανακαλύψεις αφού σκόνταψε σε ένα μυστήριο στην Οδύσσεια του Ομήρου και αποκωδικοποίησε ένα κρυμμένο νόημα που είχε διαφύγει από όλους τους προηγούμενους μελετητές.

Το συμπέρασμά της ήταν ότι σημαντική γνώση της αστρονομίας και της δημιουργίας ημερολογίων ήταν ενσωματωμένη τόσο στην Ιλιάδα όσο και στην Οδύσσεια ως εκτεταμένη μεταφορά.

Η Έντνα κράτησε τα ευρήματά της μυστικά καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής της, αλλά άφησε τα χαρτιά της στην κόρη της, Φλόρενς Γουντ, η οποία μαζί με τον σύζυγό της Κένεθ έγραψαν τα βιβλία 

Η Μυστική Ιλιάδα του Ομήρου και η Μυστική Οδύσσεια του Ομήρου .

Η ιστορία μιας γυναίκας που έλυσε ένα αστρονομικό μυστήριο στα επικά ποιήματα του Ομήρου που είχε διαφύγει του ποιητή Κιτς 100 χρόνια νωρίτερα θα αφηγηθεί η εγγονή της στο θέατρο Kenton.

Το ταξίδι της ανακάλυψης μπορεί επιτέλους να μοιραστεί

ΟΠΩΣ το λογοτεχνικό περιεχόμενο της Οδύσσειας και της Ιλιάδας είναι πολύ διαφορετικό, έτσι και η αστρονομική μάθηση διατηρείται σε κάθε έπος.

Στην Ιλιάδα ο Όμηρος ενσωμάτωσε έναν εκτενή κατάλογο με αστέρια και αστερισμούς βασισμένος στις 49 δυνάμεις και εκατοντάδες πολεμιστές που πολέμησαν στην Τροία, μαζί με το σύστημα γεωγραφικής χαρτογράφησης.

Αντίθετα, η Οδύσσεια παρέχει τη δομή ενός εκπληκτικά εξελιγμένου σεληνιακού-ηλιακού ημερολογιακού συστήματος που βασίζεται στις περιπέτειες του Οδυσσέα στο παρατεταμένο ταξίδι του στο σπίτι μετά την πτώση της Τροίας.

Ισχυρή υποστήριξη προκύπτει από τη μαθηματική ανάλυση των  αριθμητικών δεδομένων που είναι ενσωματωμένα στην Οδύσσεια, τα οποία ο Όμηρος χειρίστηκε για να διατηρήσει την ακριβή γνώση της αστρονομίας, της κατασκευής ημερολογίων και των κύκλων του ήλιου, της σελήνης και του πλανήτη Αφροδίτης.

Τα μαθηματικά και η εφαρμογή δεδομένων ήταν εξίσου σημαντικά στις αστρονομικές σπουδές στην αρχαιότητα όσο και σήμερα και στη Μυστική Οδύσσεια του Ομήρου ήταν πεδία στα οποία ο Όμηρος διέπρεψε. Σε όλη την Οδύσσεια υπάρχει μια εκπληκτική ποσότητα αριθμητικών δεδομένων τα οποία στο παρελθόν έχουν προσελκύσει ελάχιστη προσοχή και σίγουρα όχι από την άποψη της αστρονομίας και της δημιουργίας ημερολογίων.

Είναι τόσο ο όγκος και η ακρίβεια αυτού του αριθμητικού περιεχομένου που σχετίζεται άμεσα με την αστρονομία και τη δημιουργία ημερολογίων, που οι μαθηματικές πιθανότητες υποδηλώνουν συντριπτικά ότι ο Όμηρος δεν θα μπορούσε να το είχε επιλέξει καθαρά τυχαία.

Στη Μεσοποταμία και την μετα-ομηρική Ελλάδα το σεληνιακό ημερολόγιο βασισμένο σε σεληνιακό μήνα που υπολογίζεται σε 29,5 ημέρες ήταν σε κοινή καθημερινή χρήση. Ο σεληνιακός μήνας με την εύκολα αναγνωρίσιμη πρόοδό του από τη νέα ημισέληνο στο πρώτο τρίμηνο, την πανσέληνο, το τελευταίο τέταρτο και τη σκοτεινή περίοδο, ήταν εξαιρετικά βολικός για τον υπολογισμό του χρόνου σε μήνες και ημέρες. Ένα σημαντικό πρόβλημα, ωστόσο, ήταν η συμφιλίωση του σεληνιακού έτους των 354 ημερών με το ηλιακό έτος των 365 ημερών.

Ανακαλύφθηκε μια λύση με την ανάπτυξη κύκλων σελήνης-ηλίου με βάση την προσεκτική παρατήρηση των τριών φωτεινότερων αντικειμένων στους ουρανούς – του ήλιου, της σελήνης και του πλανήτη Αφροδίτη. Δεν προτείνεται ότι ο Όμηρος ήταν ο πρώτος που αναγνώρισε αυτούς τους κύκλους, αλλά ήταν τόσο εξοικειωμένος με ορισμένους από αυτούς που η Ιλιάδα και η Οδύσσεια συνδέονται με το νήμα ενός 19χρονου κύκλου του ήλιου και της σελήνης που τελικά έγινε γνωστός ως Μετονικός μετά τον Αθηναίο αστρονόμο Μέτωνα που έζησε περίπου 300 χρόνια μετά τον ποιητή αστρονόμο.

Εντός του χρονικού πλαισίου του 19ετούς κύκλου του, ο Όμηρος ενσωμάτωσε επίσης ακριβείς λεπτομέρειες άλλων σημαντικών κύκλων: την τετραετή Ολυμπιάδα, τους οκταετείς (8χρονους) κύκλους σελήνης-ηλίου και έναν 8ετή κύκλο του πλανήτη Αφροδίτης. . Προσδιόρισε επίσης τον αριθμό των σεληνιών στη σειρά Saros που καθιστά δυνατή την πρόβλεψη εκλείψεων του ήλιου και της σελήνης.

Υπήρχαν ακόμη περισσότερες αποδείξεις για την ιδιοφυΐα του Ομήρου που θα έρθει. Μεταφέροντας το ταξίδι του Οδυσσέα στο σπίτι από την Τροία από τις «σκοτεινές του κρασιού» θάλασσες στους μεταφορικούς «σκοτεινούς του κρασιού» ουρανούς, έδωσε τη δυνατότητα στον ποιητή-αστρονόμο να κατασκευάσει ένα ετήσιο σεληνιακό-ηλιακό ημερολογιακό σύστημα στο οποίο οι μέρες και οι μήνες υπολογίζονταν από το φεγγάρι και το πέρασμα του ηλιακού έτους από το χειμερινό ηλιοστάσιο στο χειμερινό ηλιοστάσιο.

Τόσο λεπτομερές είναι το ετήσιο ημερολόγιο του Ομήρου όσον αφορά τη σήμανση των ισημεριών και των ηλιοστάσιων, την προσαρμογή του σεληνιακού έτους με το ηλιακό έτος και την παρακολούθηση της ετήσιας διαδρομής του ήλιου μέσα από τα αστέρια πάνω ή γύρω από την εκλειπτική, που θα μπορούσε κάλλιστα να είχε χρησιμοποιηθεί ως πρότυπο για γενιές ημερολογιακών δημιουργών.

Για να διατηρήσει μια τέτοια εκτεταμένη ημερολογιακή μάθηση, ο Όμηρος δημιούργησε για τον Οδυσσέα ένα alter ego ως προσωποποίηση της σελήνης. Ο αστρονομικός ρόλος του Οδυσσέα είναι τόσο στενά συνδεδεμένος με το ημερολόγιο που ο ρυθμός των περιπετειών του διέπεται από τον ρυθμό του μηνιαίου σεληνιακού κύκλου από τη νέα ημισέληνο στην πανσέληνο και στη φθίνουσα σελήνη και τη σκοτεινή περίοδο. Εν τω μεταξύ, ο ήλιος παρακολουθεί το ετήσιο ταξίδι του μέσα από αστερισμούς της εκλειπτικής.

Αυτές οι προκλητικές έννοιες εξετάζονται λεπτομερώς στη Μυστική Οδύσσεια του Ομήρου και συγκεκριμένα στα Κεφάλαια 7 έως 13, καθώς και σε ένα καθημερινό «ημερολόγιο» των περιπετειών του Οδυσσέα.

Ο Όμηρος κάνει μια μαθηματική παρέκκλιση στην ιστορία του Πολύφημου όταν προβάλλει μια αρχαία έννοια του π, pi - ο λόγος της διαμέτρου ενός κύκλου προς την περιφέρειά του και ένα θέμα τόσο παλιό που η προέλευσή του είναι άγνωστη 

Η Ιλιάδα

Στην Ιλιάδα, ο Όμηρος κατασκευάζει δραματικές μεταφορικές εικόνες του νυχτερινού ουρανού με βάναυσες και αξέχαστες αφηγήσεις μάχης και συνδέει έξυπνα τους πολεμιστές και τα συντάγματά τους με αστέρια και αστερισμούς.

'Αλλα αστρονομικά ζητήματα στο Homer's Secret Iliad (1999) περιλαμβάνουν την έννοια του Ομήρου για ένα σύμπαν με επίκεντρο τη γη, μια εξερεύνηση της μετάπτωσης όσον αφορά την Άλωση της Τροίας, τους θεούς και τους δεσμούς τους με πλανήτες και το φεγγάρι και «Όμηρος ο Χαρτογράφος». .

© Florence and Kenneth Wood, 1999 – 2017

11. Ο Καιρός του Τόξου

Ο διαγωνισμός του τόξου

Η Ομηρική Πολιτεία προκηρύσσει τον  ενδέκατο  παγκόσμιο  διαδικτυακό διαγαλαξιακό  ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ ΤΟΥ ΤΟΞΟΥ,  αναδύοντος Ηλίου, ξημερώματα μιας όμορφης καινούργιας ημέρας ηριγένειας  Ηούς ,  1.000.000 χρόνια από την αρχή του μεγάλου  ταξιδιού του κομήτη  ISON για το ραντεβού του, τη συνάντηση  με το πρωταρχικό  κέντρο  του  και 2503 έτη από τη μάχη  των ΝΗΩΝ  της  Σαλαμίνας,  για το καλύτερο άρθρο με θέμα:

Ομηρικές  ιστορίες γύρω από τη φωτιά...κοντά σε ένα  τζάκι Απειρωτάν

Βραβείο για τον πρώτο νικητή και την καλύτερη ιστορία:

Δύο βιβλία της Ομηρικής Πολιτείας

Οι Άθλοι του Ηρακλή

Οι Σταθμοί του Οδυσσέα

 Οργάνωση : Η Ομηρική Πολιτεία

Η αποστολή και η ανάρτηση  των άρθρων  μπορεί  γίνει από τις  21 Δεκεμβρίου 2023  μέχρι τις  21 Μαρτίου  του  2024. Τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν στις 21 Ιουνίου του 2024.

  Η Ομηρική Πολιτεία των σύγχρονων Ομηρικών Επών, οι πολίτες της, τα μέλη της, οι φίλοι της και οι διαχειριστές της, οι συνδιαχειριστές της, σας εύχονται ημερόεσσα ψυχική σωματική και πνευματική υγεία υψηπετήεσσα  νοημοσύνη και, καλή επιτυχία.

ΜΑΧΑΩΝ ιητήρ Θεόδωρος Τσοχαλής

 

Η Ιλιάδα ενός γιατρού – καταδρομέα

του Δημήτρη Καραϊσκου

“Ένας γιατρός «εξετάζει» Ιλιάδα και Οδύσσεια”.

Ο Θεόδωρος Τσοχαλής -ο «γιατρός που εξετάζει την Ιλιάδα», όπως τον είχε περιγράψει ο Βασίλης Βασιλικός σε ένα κείμενό του στα «Νέα», είκοσι τρία χρόνια πριν– είναι ένας αφανής στυλοβάτης του ελληνικού πολιτισμού. 

Μπορεί το αποτύπωμά του στη δημόσια ζωή να είναι ελαφρύ, το πολιτιστικό του έργο, όμως, είναι πολύτιμο και βαρύ. Στρατιωτικός ιατρός με μακρά θητεία στις Ειδικές Δυνάμεις, η περιπέτειά του στον εκδοτικό χώρο ξεκίνησε τριάντα ένα χρόνια πριν, όταν εξέδωσε μια μεγαλόσχημη, πολυτελή έκδοση της «Ιλιάδας» του Ομήρου. Τυπωμένη σε μέγεθος 34 επί 25 εκατοστά και φιλοτεχνημένη με παλιές γκραβούρες, δεν ήταν εντυπωσιακή μόνο στη μορφή της, αλλά και στο περιεχόμενό της, αφού έφερε μια νέα απόδοση του ομηρικού κειμένου με την υπογραφή του ιατρού-λόγιου. 

Η συνέχεια ήταν εντυπωσιακή: το 1999 ακολούθησε η «Οδύσσεια», επίσης σε δική του μετά- φράση και φιλοτεχνημένη με σπάνια χαρακτικά, ενώ το 2001 ήρθαν τα «Ανακρεόντεια» με γκραβούρες του Γάλλου ζωγράφου Ζιροντέ και το 2006 οι «Μεταμορφώσεις» του Οβιδίου, ένας εικονογραφημένος γίγας 900 σελίδων. Το 2014 εκδόθηκαν τα «Αργοναυτικά», το 2017, το «Ερως και Ψυχή» του Απουλήιου και, τέλος, τα τελευταία τέσσερα χρόνια τυπώθηκαν δύο μικρότερες σε μέγεθος εκδόσεις της «Οδύσσειας» και της «Ιλιάδας». Κρατώντας σήμερα στα χέρια μας μία από αυτές, τη δίτομη έκδοση της «Ιλιάδας» του 2021, ξεφυλλίζουμε ένα σύνολο 1.296 σελίδων όπου βρίσκουμε όχι μόνο το πρωτότυπο κείμενο σε έμμετρη, στίχο προς στίχο απόδοση στη νέα ελληνική, αλλά και μια κιβωτό εικόνων από σπάνιες εκδόσεις και γκραβούρες από τον 17ο έως και τον 20ό αιώνα. 

Μιλώντας με τον στρατιωτικό ιατρό μια εικοσαετία μετά την αποστράτευσή του, έχουμε μπροστά μας έναν ογδοντάρη που έχει ακόμη το ανήσυχο πνεύμα του τριαντάρη, όπως τότε που υπηρετώντας στους καταδρομείς είχε υπό μάλης την «Ιλιάδα» του Πάλλη, στην οποία όμως υπήρχε κάτι που δεν τον ικανοποιούσε. Του μπήκε λοιπόν η ιδέα να ξεκινήσει μια δική του μετάφραση.

 «Δειλά δειλά, άρχισα να μεταφέρω το αρχαίο κείμενο στα νεοελληνικά, προσπαθώντας να κρατήσω όσο περισσότερες ομηρικές λέξεις μπορούσα αυτούσιες, αφού έβλεπα πως ήταν οι ίδιες που χρησιμοποιούσαμε και σήμερα», θα μας πει, ενώ θα τονίσει έναν από τους κεντρικούς στόχους του εγχειρήματός του: «Ήθελα να δείξω η πως η γλώσσα μας, από τον Όμηρο μέχρι σήμερα, είναι συνεχής, διαχρονική και αδιαίρετη». 

Στο υπόγειο του Νασιώτη 

Εκείνη την εποχή –στα μέσα του ’70 διάβασε στον ημερήσιο Τύπο και ένα άρθρο που σχολίαζε διθυραμβικά κάποια εικονογραφημένη γαλλική έκδοση της «Ιλιάδας», κάτι που του θύμισε πως κάτι τέτοιο έλειπε από την ελληνική βιβλιογραφία. «Συνειδητοποίησα πως μισή χιλιετία μετά την εφεύρεση της τυπογραφίας, πέραν της πεντάτομης έκδοσης του Ρουσιάδη του 1816, δεν εἰχαμε κάποια άλλη παρόμοια ελληνική έκδοση. Γι’ αυτό άρχισα να ψάχνω εικονογραφημένες εκδόσεις του Ομήρου στα παλαιοβιβλιοπωλεία. Στο υπόγειο του Νασιώτη στο Μοναστηράκι έβρισκα έντυπους θησαυρούς και θέλησα, μέσω των εκδόσεών μου, αυτοί να γίνουν κτήμα των πολλών», θα μας εξηγήσει. Ένα γενναίο δείγμα εκείνων των ευρημάτων απολαμβάνουμε σήμερα στη δίτομη «Ιλιάδα» του.

«Γεννήθηκα στην καρδιά της Κατοχής μέσα στην ανέχεια, σε μια εποχή που πέραν του σχολικού αναγνωστικού του Γραμματόπουλου δεν είχαμε εικονογραφημένα βιβλία. Και τώρα, με αυτές μου τις εκδόσεις, με τις τόσες εικόνες, βγάζω τα απωθημένα μου!» συμπληρώνει χαμογελώντας. Ταυτόχρονα, όμως, κατανοεί και την επικουρική λειτουργία των εικόνων πάνω στο κείμενο: «Με τη βοήθειά τους, το κοινό αποκτά ένα δέλεαρ για να γυρίσει στην επόμενη σελίδα», θα μας τονίσει, φανερώνοντας πως θέλει να δώσει στο εκδοτικό του προϊόν και μια ποιότητα θεάματος. 

Ο εικονοκεντρικός χαρακτήρας της εν λόγω έκδοσης προδίδεται και από ένα ακόμη στοιχείο: οι περισσότερες από τις εικονογραφήσεις συνοδεύονται από στίxoυs από την αντίστοιχη σκηνή του κειμένου στο οποίο αναφέρονται, λειτουργώντας έτσι και ως αυτόνομες λεζάντες. «Αυτό έγινε με στόχο να δει το κοινό πόση αξία έχει αυτό το κείμενο», μας λέει ο Θεόδωρος Τσοχαλής, φανερώνοντας πόσο τον απασχολεί να κερδίσει το κοινό του με ελκυστικά ευρήματα και προσοχή στη λεπτομέρεια, κάτι που φαίνεται και από το ότι πολλές από τις αρχικά ασπρόμαυρες γκραβούρες παρουσιάζονται δεξιοτεχνικά επιχρωματισμένες και αποκτούν έτσι μια μοντέρνα ποιότητα, λες και είναι έργα των γραφικών τεχνών του 20ού αιώνα. Ούτως ή άλλως, ανάμεσα σε σπουδαίους ζωγράφους και χαράκτες από την Ευρώπη του 17ου, 18ου και 19ου αιώνα, που παρελαύνουν στις σελίδες (όπως ο Γερμανός Χάινριχ Γκέτε Τισμπάιν, ο Ιταλός Αντόνι Βιβιάνι ή ο Βρετανός Τζον Φλάξμαν), βρίσκονται και αυτοί οι δημιουργοί που, πράγματι, «πατούν» στον 20ό αιώνα και επηρεάζονται από τις μοντέρνες τάσεις του. Ανάμεσα τους ξεχωρίζουν ο Γερμανός ιμπρεσιονιστής Μαξ Σλέφογκτ (1868-1932) με τα αγριεμένα του κάρβουνα και ο Ισπανός εικονογράφος Εντουάρντο Μπενίτο (1891-1981) με τις κομψές, ψηλόλιγνες μορφές του, ζωγραφισμένες σε στυλ αρ ντεκό. 

Και άλλες εκπλήξεις 

Τα «δώρα» αυτής της δίτομης «Ιλιάδας», όμως, δεν σταματούν: πέραν των διαφόρων χαρτών που περιέχουν λεπτομερή καταγραφή ομηρικών τοπωνυμίων, στο τέλος των τόμων βρίσκει κανείς ένθετα δύο διπλωμένα «αφισάκια» μεγάλων διαστάσεων: στο ένα μπορεί να θαυμάσει ένα μοναδικό στο είδος του δαιδαλώδες γενεαλογικό δέντρο όλων των ομηρικών χαρακτήρων και στο άλλο την «ηφαιστότευκτη» ασπίδα του Αχιλλέα, εικονογραφημένη εντυπωσιακά από τον Φλωρεντινό χαράκτη Γκιουζέπε Κούζι στα μέσα του 19ου αιώνα.

 Ποια είναι άραγε η επόμενη έκδοση που ετοιμάζει σήμερα ο τόσο παραγωγικός Θεόδωρος Τσοχαλής, ο «γιατρός που εξετάζει τον Όμηρο»; Όταν τον ρωτάμε, απαντά σαν καταδρομέας: «Θα το κοινοποιήσω όταν ολοκληρωθεί. Στις Ειδικές Δυνάμεις, ξέρετε, πρώτα πετυχαίναμε τον στόχο, και μετά ανακοινώναμε την αποστολή», μας λέει, ενώ συμπληρώνει με ενθουσιασμό: «Μια φοβερή υγρά- καταδρομική αποστολή μπορείτε να απολαύσετε και στην Ιλιάδα, στη ραψωδία Κ!».

ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Ο ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΣΥΓΡΑΦΕΑ

“Ελληνες έσμεν το γένος ως ή τε φωνή και η πάτριος παιδεία μαρτυρεί”

Πλήθων

“…έσσεται αθάνατος και αγήραος ήματα πάντα” είπε ο Κύπριος χρησμολόγος Εύκλους προφητεύοντας τη γέννηση του Ομήρου. Ο χρησμός εκπληρώνεται. Ο θείος ποιητής παραμένει αθάνατος. Η ποίησή του ενέπνευσε και εμπνέει τους θεράποντες των γραμμάτων και των τεχνών, και για τον σχολιασμό της αναλώθηκε περισσότερο μελάνι από όσον αίμα κελαινόν κραταιών κορυστών κοτυλήρυτον κελάρυσε στο Τρωικό πεδίο για τους φλογερούς οφθαλμούς της καλλίκομης καλλονής της Λακεδαίμονος.

Στα Ομηρικά κείμενα παρεμβάλλεται και περιγράφεται με τρόπο αριστοτεχνικό η αρχαία Ελληνική παράδοση. Οι πρόγονοί μας με τη γόνιμη φαντασία τους θεοποίησαν τις δυνάμεις της φύσεως. Ο καλλιρήμων ποιητής με άφθαστη παραστατικότητα εξανθρώπισε τους αθανάτους και τους κατέβασε στη γη απαθανάτισε τους ήρωες και τους εξύψωσε στον ουρανό. Σ’ αυτόν τον υπέροχο τόπο θνητοί και αθάνατοι έσμιξαν, χάρηκαν και υπέφεραν, μίσησαν και ερωτεύθηκαν. Για να κατανοήσει ο αναγνώστης τον κόσμο των θεών του Ομήρου θα πρέπει να τον κρίνει ως πνευματικό καλλιτεχνικό δημιούργημα αστείρευτης εμπνεύσεως. […]

Είναι άτοπο να αποπειραθούμε να σχολιάσουμε το έργο του Συναδέλφου. Ξεφυλιζοντας το Βιβλίο αισθανόμαστε ότι είναι έργο ζωής, στεκόμαστε με θαυμασμό και σεβασμό εμπρός στον Συνάδελφο Τσοχαλή και το έργο του. Σας παραθέτουμε απόσπασμα από άρθρο στα ΝΕΑ, του Βασίλη Βασιλικού με ημερομηνία 18.ΙΑΝ.2000 με τίτλο “Ένας γιατρός «εξετάζει» Ιλιάδα και Οδύσσεια”.

Τι σας κίνησε, κύριε Τσοχαλή, στην ωραία αυτή περιπέτεια της μετάφρασης;

Η πίστη μου στη διαχρονικότητα της ελληνικής γλώσσας. Από μικρό παιδί άκουγα τη μητέρα μου να χρησιμοποιεί εκφράσεις όπως «έθετε ήμαρ» (θα έρθει κάποτε η μέρα) ­ μητέρα που σημειωτέον ήταν αγρότισσα ­ ή εμείς, μικρά παιδιά στη Λάρισα, κοιτάζαμε τον Όλυμπο στοιχειωμένο από τους δώδεκα θεούς και λέγαμε «τάνυσε το τόξο», καθώς παίζαμε, χρησιμοποιώντας αθέλητα καθαρόαιμες ομηρικές λέξεις. Όσο για την Ιατρική, που αργότερα σπούδασα, εκεί σχεδόν όλη η ορολογία

της βρίσκεται αυτούσια στα ομηρικά έπη……….. (ολο το άρθρο εδώ)

Θ.Τ

Ο Χορός των Μουσών

 

στον χορό των αποκαλύψεων ανακαλύψεων της  Νέας Εποχής

Μοναδικό άγαλμα με τις «Μούσες που χορεύουν» βρέθηκε στην πόλη των αιώνιων ερώτων και των μονομάχων – Είναι ηλικίας 2175 ετών

Ένα εκπληκτικής ομορφιάς άγαλμα που φέρεται να αναπαριστά τις «Μούσες που χορεύουν» ανακαλύφθηκε πρόσφατα στην Στρατονίκη ή Στρατονικεία. Είναι ηλικίας 2175 ετών και βρέθηκε στην πόλη των αιώνιων ερώτων και των μονομάχων.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, το άγαλμα που βρέθηκε στις ανασκαφές στην αρχαία πόλη είναι το μοναδικό αυθεντικό κομμάτι της ελληνιστικής περιόδου και αποδίδεται σε ένα έργο το οποίο με την σειρά του φημίζεται για τις αντιγραφές του, κατά τη ρωμαϊκή περίοδο.

Η περιοχή που βρέθηκε το άγαλμα είναι το χωριό Εσκίχισαρ, της Περιφέρειας Yatagan της επαρχίας Mugla, στην Τουρκία. Είναι μία από τις πόλεις της περιοχής της Αρχαίας Καρίας. Με έκταση 7 χιλιομέτρων, είναι μία από τις μεγαλύτερες μαρμάρινες πόλεις στον κόσμο. Και είναι η μόνη πόλη-κράτος που είχε δύο μεγάλα ιερά αφιερωμένα στην Εκάτη και τον Δία.

Το άγαλμα που ανακαλύφθηκε πρόσφατα από τη Στρατονικεία ξεχωρίζει ως το μοναδικό αυθεντικό έργο του Φιλίσκου από την ελληνιστική εποχή.

Σύμφωνα με τον Στράβωνα , η πόλη ιδρύθηκε από τον βασιλιά των Σελευκιδών Αντίοχο Α' Σώτερ (281–261 π.Χ.), ο οποίος την ονόμασε από τη σύζυγό του Στρατονίκη .  Ή τουλάχιστον αυτό είναι αυτό που έχει ειπωθεί γενικά. Μερικοί ιστορικοί αμφισβήτησαν αυτή την ημερομηνία ως πολύ νωρίς και πρότειναν να θεωρήσουν τον γιο του ιδρυτή της πόλης, Στρατονίκη, τον Αντίοχο Β' Θεό , ή, αργότερα, τον Αντίοχο Γ' τον Μέγα .

Αυτό που φαίνεται βέβαιο είναι ότι η πόλη ιδρύθηκε στη θέση μιας παλιάς Καρικής πόλης, της Ιδρίας, που ονομαζόταν αρχαία Χρυσαώρις,  που λέγεται ότι ήταν η πρώτη πόλη που ιδρύθηκε από τους Λύκιους . Αργότερα πέρασε στον έλεγχο της Αχαιμενιδικής Αυτοκρατορίας. 

 Ήταν η  έδρα του Χρυσαορικού συστήματος. Στη σημερινή περιοχή βρίσκεται το χωριό του Εσκιχισάρ της επαρχίας Μούγλων της Τουρκίας.

ΠΗΓΗ

Γιατί έχουν σημασία οι Έλληνες

 

– Γι’ αυτό έχουν σημασία οι Έλληνες 

Γιατί ήξεραν να πολεμούν όπως ο Αχιλλέας χωρίς να χάνουν την ανθρωπιά τους, ήξεραν να αισθάνονται και να δακρύζουν όπως οι σύντροφοι του Οδυσσέα χωρίς να χάνουν τη λογική τους, ήξεραν να γλεντούν και να μεθούν χωρίς να χάνουν το χιούμορ τους. Κυβερνήτες του εαυτούς τους, ήξεραν να κυβερνηθούν απ' τους ομοίους τους. Έμαθαν να βλέπουν τον κόσμο πέρα απ' αυτό που έβλεπαν τα μάτια τους και ν' απολαμβάνουν το αισθητό με τα έργα της τέχνης τους. Γι' αυτό έχουν σημασία οι Έλληνες, σήμερα περισσότερο από πότε. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Για να συνειδητοποιήσουμε ποια είναι η αξία των αρχαίων Ελλήνων στην εποχή μας θα πρέπει να εκτιμήσουμε την ανεξάντλητη ποικιλία των ανθρώπινων αντιδράσεων τους, τις αστραπιαίες μεταμορφώσεις τους, το πολυμήχανο σαν του Οδυσσέα Πνεύμα τους, την ακαμάτη δημιουργικότητα τους, στην οποία έβαλε τέλος η καταπίεση του  Βυζαντίου. Μετά από τόσους αιώνες διαρκούς αλλαγής και ανανέωσης οι αρχαίοι Έλληνες ανακατεύτηκαν σε όλα, δεν υπήρξε εμπειρία που να την αρνήθηκαν, δεν υπήρξε πρόβλημα που να μην προσπάθησαν να το λύσουν σε ένα κόσμο  που ήταν ακόμη καινούργιος, ξεκίνησαν με το πρώτο φως της αυγής και γύρισαν νωρίς από την αγορά με τα χέρια γεμάτα και τα αμάξια τους φορτωμένα με κάθε είδους προϊόντα που μπόρεσαν να βρουν.  Και ό,τι κι αν δούμε σήμερα, ό,τι ελπίζουμε να μάθουμε και  ό,τι επιθυμούμε περισσότερο να αποκτήσουμε διαπιστώνουμε πως το βρήκαν πρώτοι οι Έλληνες και τους βρίσκουμε και εκείνους μπροστά μας

Από πού ήρθαν

Η καταγωγή τους αποτελεί μυστήριο. Κατά αρχάς, το ερώτημα ποιοι ήταν οι Έλληνες και από πού ήρθαν καλύπτεται από την πυκνή ομίχλη που περιβάλλει την εικόνα που έχουμε στο μυαλό μας για την  προιστορική Ευρώπη

Ο ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ ΗΡΩΣ

Πώς να μάχεσαι

Ο Αχιλλέας είναι ασφαλώς ο μεγαλύτερος ήρωας των Ελλήνων. Επειδή όμως στο μεγαλύτερο μέρος του έπους παραμένει εκτός δράσης καθισμένος στη σκηνή του δεν είναι και ο σπουδαιότερος.  Παρά την εντυπωσιακή του δύναμη ο Αχιλλέας δεν φαίνεται καθόλου δυσνόητος.  Ως χαρακτήρας είναι απλοϊκός και αληθοφανής όπως τόσοι και τόσοι ήρωες τους οποίους μας περιγράφει ο Όμηρος.  Η παλικάρια των ομηρικών ηρώων συγκινούσε το ελληνικό ακροατήριο. 

Ο ΠΕΡΙΠΛΑΝΩΜΕΝΟΣ ΤΑΞΙΔΕΥΤΗΣ

Πώς να αισθάνεσαι

Ο Οδυσσέας ο ήρωας της Οδύσσειας είναι εκείνος που επινοεί τον τρόπο με τον οποίον θα νικήσουν οι Έλληνες στον Τρωικό Πόλεμο.  Η Πηνελόπη Είναι και αυτή μία συναρπαστική ηρωίδα. Είναι συγκρατημένη διακριτική επιφυλακτική δύσπιστη συνετή άγρυπνη μυαλωμένη ατάραχη γνωστική διαθέτει φρόνηση είναι θερμή μεγαλόψυχη πανέξυπνη υπόδειγμα αφοσίωσης . Είναι το αντίστοιχο θηλυκό του συζύγου της, υπολογίστρια χωρίς να το δείχνει και τετραπέρατη, ξέρει να κρατάει τους φορτικούς μνηστήρες σε απόσταση επιστρατεύοντας διαρκώς νέα τεχνάσματα, αλλά  βγάζει τον Οδυσσέα από τα  ρούχα του στην τελευταία δοκιμασία που του επιφυλάσσει.  Τελικά η οργή του  (Αχιλλέα ) Οδυσσέα δεν μπορεί να καταλαγιάσει παρά μόνο στο κρεβάτι της Πηνελόπης .

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΑΟΙΔΟΣ

Πώς να γλεντάς

Η Ελλάδα υπήρξε πράγματι, σε όλες τις εποχές, μια χώρα στενά συνδεδεμένη με τη μουσική και τον χορό. «Η ζωή μου δεν αξίζει τίποτε χωρίς τη μουσική», τραγουδάει ο Χορός στον Ηρακλή του Ευριπίδη. Το να ζεις χωρίς μουσική για τους αρχαίους Έλληνες ισοδυναμούσε με το να είσαι ήδη νεκρός, όπως περιγράφει ο Σοφοκλής στον Οιδίποδα επί Κολωνώ, κάνοντας μια στοχαστική αναφορά στον θάνατο: «χωρίς γαμήλιο τραγούδι, χωρίς κιθάρα και χορούς, ο θάνατος το τέλος μας θα φέρει».

Αν και υπήρχαν,  επαγγελματίες ερμηνευτές, έχουμε στοιχεία που δείχνουν ότι κάθε Έλληνας, είτε ήταν βασιλιάς είτε δούλος, περίμενε πώς και πώς να του δοθεί μια ευκαιρία για να χορέψει και να τραγουδήσει -και ευκαιρίες υπήρχαν πολλές.

Ακόμη και οι πενιχρές και αποσπασματικές πηγές μας περιέχουν τουλάχιστον διακόσιους όρους για διάφορα είδη χορού. Ακόμη και ο πιο σκληροτράχηλος πολεμιστής έπρεπε να πιάσει την κιθάρα για να ανακτήσει την ηρεμία του, όπως κάνει ο ομηρικός Αχιλλέας στη σκηνή του, στο I της Ιλιάδας. Γυναίκες υψηλής κοινωνικής θέσης, όπως η Πηνελόπη, διοργάνωναν μουσικές βραδιές στα ιδιαίτερα διαμερίσματά τους. Οι βοσκοί έπαιζαν αυλό βόσκοντας τα κοπάδια τους, οι ναύτες τραγουδούσαν την ώρα της δουλειάς και κρατούσαν τον ρυθμό με τα κουπιά τους, οι δάσκαλοι δίδασκαν, υποχρεωτικά, μουσική στους μαθητές τους.

Αν και την ψυχαγωγία των πλουσίων στα συμπόσια την αναλάμβαναν επαγγελματίες, κάθε συμποσιαστής υποτίθεται, ότι έπρεπε να συμβάλει με τον δικό του τρόπο στην εορταστική ατμόσφαιρα της βραδιάς – και, συνήθως, οι συμποσιαστές δεν ήθελαν και πολύ για να σηκωθούν από τα ανάκλιντρά τους και να χορεύουν όλη τη νύχτα πιασμένοι από τους ώμους και χτυπώντας τα πόδια τους στο πάτωμα, ακριβώς όπως ο Ζορμπάς του Καζαντζάκη, ο οποίος χόρευε με «την ψυχή να μάχεται να συνεπάρει τη σάρκα και να χυθεί μαζί της, αστροβολίδα, μέσα στο σκοτάδι».

Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΑΙ Ο ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΟΣ

Πώς να κυβερνάς

Από τον, Σόλωνα στον Περικλή

Ο Σόλων ήταν ένα είδος Αθηναίου Φραγκλίνου Ντ. Ρούσβελτ ... Ήταν ένας αριστοκρατικός μεταρρυθμιστής που κατάλαβε ενστικτωδώς ότι το μονοπώλιο της αριστοκρατίας στην εξουσία έπρεπε να χαλαρώσει και να δοθεί κάποια εξουσία στα κατώτερα τάγματα για να στηριχθεί η κοινωνική ειρήνη.

Η αθηναϊκή δημοκρατία ήταν διαφορετική από την πολύ μεταγενέστερη αμερικανική μορφή, όχι μόνο επειδή ήταν η έκφραση μιας ενιαίας πόλης-κράτους, αλλά επειδή ήταν μια άμεση [δημοκρατία] και όχι μια αντιπροσωπευτική δημοκρατία . Για εμάς, κοιτάζοντας προς τα πίσω, μπορεί να φαίνεται ασύνετο να προσκαλούμε όλους τους πολίτες να ψηφίσουν για όλες τις μεγάλες πρωτοβουλίες, αλλά ο Σόλων είχε δίκιο που εκτίμησε ότι κανένας Αθηναίος ελεύθερος δεν μπορούσε να επιτρέψει στον εαυτό του να μείνει έξω από οτιδήποτε .

Παρότι είναι τυπική εξέλιξη του αστικού πολιτισμού σε όλα τα μέρη της γης οι Έλληνες με το γνωστό πνεύμα καινοτομίας και ανεξάρτητης σκέψης που ανέκαθεν τους διέκρινε ήταν σε θέση να στρέψουν την αστικοποίηση σε νέες κατευθύνσεις αδιανόητες ως τότε  Η Αθήνα η πρώτη πόλη παγκοσμίως που αποπειράθηκε να εφαρμόσει τη δημοκρατία παραμένει ορόσημο ως η πλέον συμμετοχή περίπτωση διακυβέρνησης στην ιστορία .

Η λέξη που χρησιμοποιούσαν οι Αθηναίοι για τη Συνέλευσή τους ήταν Εκκλησιά , η ίδια λέξη που χρησιμοποιείται στην Καινή Διαθήκη για την Εκκλησία (και είναι η μεγαλύτερη φιλολογική ειρωνεία σε όλη τη δυτική ιστορία ότι αυτή η λέξη, που υποδήλωνε την ίση συμμετοχή σε όλες τις συζητήσεις όλων των μελών, ήρθε να ορίσει ένα είδος αυτοδιαιωνιζόμενης, αυτοπροστατευόμενης σπαρτιατικής γερουσίας —η οποία θα φαινόταν ολοφάνερη ανοησία στους ελληνόφωνους χριστιανούς της Καινής Διαθήκης, που πίστευαν ότι ήταν ισότιμα ​​μέλη της Συνέλευσής τους .)

.οι στροφές της τραγωδίας που διαχειριζόταν ο Σοφοκλής σε όλο το έργο [ Οιδίποδας Τύραννος ] πρέπει να έγιναν δεκτές με οξύ πόνο... γιατί αυτοί οι αλαζονικοί, πριγκιπικοί, Οιδιπόδειοι Έλληνες είχαν δημιουργηθεί να αισθάνονται έντονα τους περιορισμούς της ανθρώπινης κοινωνίας — στους οποίους κανένας πολιτικός ηγέτης, όσο προικισμένος ή θαρραλέος κι αν είναι, δεν μπορεί να παραμείνει σωτήρας για πάντα , όπου κάθε άνθρωπος πρέπει να καταλάβει ότι δεν είναι ήρωας αλλά ουσιαστικά μια ατελής και άτυχη φιγούρα και ότι «οι πόνοι που προκαλούμε στους εαυτούς μας πληγώνουν περισσότερο από όλα. ."

Αν μπορούσαμε να σώσουμε μια λέξη από τον ελληνικό πολιτισμό, αυτή θα έπρεπε να είναι αρετή , αριστεία. Οι αριστοκράτες έδωσαν στους εαυτούς τους το όνομά τους, οι αριστοί (οι καλύτεροι). Είναι ανοιχτό το ερώτημα αν κάποιος θεωρούσε τον εαυτό του μέλος των κακών (του χειρότερου, του πονηρού, των χαζών σκατά). μολονότι αυτό το ξεσκαρτάρισμα εμφανίζεται παντού στη σωζόμενη λογοτεχνία. ...αυτή η ντροπή —ο παραλυτικός φόβος να καταγραφούν ανάμεσα στους κακούς — είναι η κρυμμένη μηχανή που έτρεχε την ελληνική ζωή.

Τα λόγια του Περικλή απηχούν και σε άλλες κρίσιμες ομιλίες της μεταγενέστερης δυτικής ιστορίας ... Ο Λίνκολν στο Γκέτισμπουργκ... Η... επανειλημμένη υπόσχεση του Τσόρτσιλ στον βρετανικό λαό... για «αίμα, κόπο, δάκρυα και ιδρώτα». Και δεν είναι περίεργο, γιατί και οι δύο ρήτορες γνώριζαν τον Θουκυδίδη τους και γνώριζαν αυτή την ομιλία [Επιτάφειος λόγος για τους Αθηναίους νεκρούς τον πρώτο χρόνο του Πελοποννησιακού Πολέμου ]. ...το πιο προφανές μεταγενέστερο παράλληλο είναι η προεδρική ομιλία του John F. Kennedy το 1961 . ......Σε καμία περίπτωση δεν υπάρχει ομολογία αθεΐας, απλώς μια υπονοούμενη παραδοχή ότι ένας πολιτικός δεν είναι χρησμός και δεν έχει καμία δουλειά να μιλά για λογαριασμό του ουρανού.

Ο ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΗΣ

Πώς να σκέφτεσαι

Κάθε μεγάλο φιλοσοφικό έργο αποτελεί προσωπική εξομολόγηση του δημιουργού του και ένα είδος ακούσιας και ασυνείδητης αυτοβιογραφίας δηλώνει ο Νίτσε  στο Πέρα από το καλό και το κακό.

 Θαλής Ηράκλειτος Παρμενίδης Ξενοφάνης Αναξαγόρας Λεύκιππος Πλάτων Αριστοτέλης Σωκράτης Θουκυδίδης......τόλμησαν να σκεφτούν

Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ  ΜΟΡΦΟΠΟΙΟΣ

Πώς να βλέπεις

Με τα μάτια του Πραξιτέλη

ΤΙ ΑΠΕΓΙΝΑΝ

Η ρωμαϊκή κατοχή

Ο Απόλλων η αγνή μορφή που λειτουργούσε ως το ιδανικό πρότυπο για όλα τα ανυπέρβλητα αγάλματα θεών και ανθρώπων χάθηκε  όπως και οι ίδιοι οι Έλληνες δεν εμφανίζεται στις μέρες μας συχνά και κυκλοφορούν φήμες ότι έχει πεθάνει    όπως και ο Οδυσσέας.

Οι φιλόσοφοι δεν φιλοδοξούσαν πλέον τις βαθιές πνευματικές ενοράσεις και το ευρύ ηθικό όραμα του Σωκράτη , του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη . Χωρίστηκαν σε αντικρουόμενα σχολεία και περιπλανήθηκαν στον ελληνορωμαϊκό κόσμο ως μόνιμοι μετανάστες, επιλέγοντας όσο μπορούσαν δουλειές του φροντιστηρίου. ... το αποτέλεσμα ήταν ένα ευτελές πνευματικό κλίμα, κατακερματισμένο και αγνωστικιστικό.

Το ελληνορωμαϊκό στοιχείο συναντάει το ιουδαιοχριστιανικό

Από τους πολλούς ανθρώπους της γης, οι Ρωμαίοι μπορεί να είχαν την πιο βαρετή θρησκεία από όλες. ...βασικά η θρησκεία του επιχειρηματία των συμβατικών υποχρεώσεων.

Σε τι πίστευαν τέλος πάντων αυτοί οι Έλληνες, θεωρούσαν πραγματικούς τους θεούς τους ή μήπως τους έβλεπαν σκέτες μεταφορές Το σίγουρο είναι πως δεν είχαν ούτε ομολογίες πίστεως, ούτε δόγματα όπως θα περιμέναμε από μία σύγχρονη θρησκεία και είναι επίσης βέβαιο ότι υπήρχε ένα μεγάλο φάσμα ερμηνειών , όπως πρέπει να υπάρχει πάντοτε σε θρησκευτικά θέματα που το πέρασμα τάξεων και κοινωνικών χαρακτηριστικών  το κέντρο βάρους μετατοπίζεται από καιρού  εις  καιρό.

Σκέψου πόσο επηρέασε ο χριστιανισμός τα πρότυπα μας για το ιδανικό ανθρώπινο σώμα, από τα πανέμορφα σώματα των αθλητών φτάσανε στα  αποστεωμένο σώματα των Αγίων που βλέπεις στις εικόνες . Ο Ιωάννης ο βαπτιστής εμφανίζεται σχεδόν πάντα γυμνός αλλά τα χέρια και τα πόδια του είναι σαν σπιρτόξυλα, δείχνουν βασανισμένα λες και είναι άρρωστος Κι όμως αυτό το σώμα αποτελεί κατά κάποιο τρόπο πρότυπο είναι το ιδανικό χριστιανικό σώμα.

Ακόμη και τα ειδικά στοιχεία του χριστιανικού μοναχισμού —σιωπή, διαλογισμός, ψαλμωδία, διακριτικά κοστούμια, χάντρες, θυμίαμα, γονατιστοί, υψωμένα χέρια στην προσευχή— πολύ πιθανόν να πηγαίνουν πίσω στους Πυθαγόρειους και πέρα ​​από αυτούς στις επιρροές τους , στους Ινδούς Βουδιστές και τους προκατόχους τους.

Οι [ελληνικοί] μύθοι... προσπαθούσαν —σε βαθύτερο επίπεδο— να νιώσουν το άυλο και να πουν το ανείπωτο

Για τους Έλληνες...

Ο Thomas Quinn Cahill (29 Μαρτίου 1940 – 18 Οκτωβρίου 2022) Αμερικανός λόγιος και συγγραφέας. Περισσότερο γνωστός για τη σειρά The Hinges of History , μια πιθανή επτάτομη σειρά στην οποία ο συγγραφέας αφηγείται διαμορφωτικές στιγμές του δυτικού πολιτισμού.

 Ό,τι βιώνουμε στην εποχή μας, ό,τι ελπίζουμε να μάθουμε, ό,τι επιθυμούμε περισσότερο, ό,τι βάλαμε να βρούμε, βλέπουμε ότι οι Έλληνες ήταν εκεί πριν από εμάς και τους συναντάμε στο δρόμο της επιστροφής.

Από την Ελλάδα με φως λύχνο της Αθηνάς για όλη την Γαία

Δημοκρατία Φιλοσοφία Ποίηση   Επιστήμη  Τέχνη Μουσική Μυθολογία Ιστορία  Δημιουργία

Στη Βουδαπέστη το μεγαλύτερο θεματικό πάρκο που έγινε ποτέ για την Αρχαία Ελλάδα

Μια υπερπαραγωγή της Placebo Events σε συνεργασία με τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ)

Πως γεννήθηκε η Δημοκρατία;

Πως ξεκίνησε ο Τρωικός πόλεμος και πως έμοιαζε ο Δούρειος Ίππος;

Γιατί οι Σπαρτιάτες ήταν τόσο ανίκητοι πολεμιστές;

Πως διοικούσε ο παντοδύναμος Δίας θεούς κ ανθρώπους;

Πόσα χρόνια χρειάστηκαν για χτιστεί ο Παρθενώνας;

Γιατί οι Δελφοί θεωρούνταν το κέντρο του αρχαίου κόσμου;

Μπορείς να αντικρύσεις την Μέδουσα κατάματα;

Με τον τίτλο «ANCIENT GREECE – Τhe Εxhibition» κάνει επίσημα εγκαίνια την Τετάρτη 25 Οκτωβρίου  στη Βουδαπέστη η μεγαλύτερη παραγωγή θεματικού πάρκου που έγινε ποτέ για την Αρχαία Ελλάδα, ξεκινώντας την Ευρωπαϊκή της περιοδεία στο διεθνές εκθεσιακό κέντρο Etele Plaza.

Ένα απίστευτο ταξίδι στην αρχαιότητα “ανοίγει” τις πόρτες του και καλεί μικρούς και μεγάλους να θαυμάσουν από κοντά το μεγαλείο της ελληνικής ιστορίας και μυθολογίας.

Ένα θεματικό πάρκο για την Σπάρτη, την Αθήνα, την Μακεδονία, την Τροία, τις Θερμοπύλες, τους Μεγάλους Φιλοσόφους, την Τέχνη, την Αρχιτεκτονική, τις Εφευρέσεις και πολλά άλλα.

Γνώρισε από κοντά εντυπωσιακά αγάλματα του Άτλα, του Ηρακλή, της Αμαζόνας, του Αχιλλέα, του Λεωνίδα, του Μινώταυρου, του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του Δία, της θεάς Αθηνάς. Αλλά και πελώριες κατασκευές όπως το Τρωικό Άλογο και η το Πολεμικό Πλοίο με το οποίο η Αθήνα κυρίευσε όλη την Μεσόγειο!

Με τη συνεργασία αρχαιολόγων και μουσικολόγων, αυτή η έκθεση υπόσχεται να αναδείξει την Αρχαία Ελλάδα με τρόπο που θα γράψει Ιστορία.

Στο θεματικό πάρκο θα παρουσιαστούν μια εκτενή συλλογή από αντίγραφα αρχαιολογικών ευρημάτων, έργα τέχνης, αντικείμενα και εκθέματα που αφορούν την πολιτιστική, ιστορική και φιλοσοφική και πολεμική κληρονομιά της Αρχαίας Ελλάδας.

ΠΗΓΗ 

Ίτε παίδες Ελλήνων ίτε... η ιστορία και το αύριο δεν  μπορεί να περιμένει και είναι δικό μας,... σε όλη την οικουμένη!

Οδύσσεια η ωραιότερη ιστορία του έννοος ανθρώπου

...για ΝΟΗΜΟΝΕΣ ανθρώπους

Το έπος των 12.110 στίχων, αναμφίβολα, συμπεριλαμβάνεται στα πιο πολυδιαβασμένα κείμενα. Ναι, αλλά γιατί; Δύο -εξ αντικειμένου- αρμόδιοι και λάτρεις της Ομηρικής Τέχνης απαντούν

Απαντούν στη LiFO o καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο ΑΠΘ Χρήστος Τσαγγάλης και ο αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης Αντώνης Κοτσώνας.

ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ, μια συναρπαστική ιστορία. Το έπος των 12.110 στίχων, αναμφίβολα, συμπεριλαμβάνεται στα πιο πολυδιαβασμένα κείμενα, ασκώντας διαχρονικά τεράστια επίδραση στη λογοτεχνία, στην ποίηση και στην τέχνη.

Η δεκαετής περιπλάνηση του πολυμήχανου Οδυσσέα μετά τον Τρωικό Πόλεμο, η πιστή Πηνελόπη που τον περίμενε και ο γιος του, Τηλέμαχος, ο οποίος τον αναζητούσε, έχουν χαράξει βαθιά την πολιτιστική μας συνείδηση. Η ευρηματικότητα, ο ρόλος της μοίρας, η περιπέτεια, το ταξίδι, το γεωγραφικό στοιχείο, ο νόστος, οι δοκιμασίες, η συντροφικότητα, οι μνηστήρες και η αναζήτηση της Ιθάκης ενυπάρχουν στο διαχρονικό έργο της Οδύσσειας.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι στο πρόσφατο αφιέρωμα του BBC η Ομήρου Οδύσσεια κατέκτησε την πρώτη θέση μεταξύ των αφηγημάτων που διαμόρφωσαν τον κόσμο και επηρέασαν σημαντικά τους αναγνώστες τους.

«Η Οδύσσεια είναι το ποίημα του νόστου και αποτελεί ένα από τα συναρπαστικότερα κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας» επισημαίνει στη LiFO o καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Χρήστος Τσαγγάλης. Πού όμως οφείλει το έπος αυτό την επιτυχία του; Γιατί συνεχίζει να συναρπάζει αναγνώστες με διαφορετική εθνική καταγωγή, πολιτιστικές καταβολές και πολιτική τοποθέτηση;

Η αίγλη της Οδύσσειας ενέπνευσε τους πρώτους αρχαιολόγους, με τον Ερρίκο Σλήμαν να ξεκινά τις έρευνές του στην Ιθάκη το 1870 αναζητώντας το ανάκτορο του Οδυσσέα, πριν στραφεί σε άλλες ομηρικές θέσεις.

Ο κ. Τσαγγάλης υποστηρίζει: «Το πρώτο στοιχείο που κάνει την Οδύσσεια να ξεχωρίζει είναι ο κεντρικός της ήρωας Οδυσσέας. Η σχέση του ήρωα με την κοινότητα των εταίρων στην οποία ανήκει είναι θεμελιώδης για την ηθογράφησή του.

Η αντίστιξη με την πολεμική Ιλιάδα είναι χαρακτηριστική. Στο παλαιότερο έπος το κύριο θέμα είναι η οργή του Αχιλλέα, που αφορά την αναγνώρισή του από την κοινότητα των εταίρων στην οποία ανήκει. Στην ίδια αυτή κοινότητα ανήκει και ο ιλιαδικός Οδυσσέας, ένας ήρωας πολύ διαφορετικός από τον Οδυσσέα της Οδύσσειας.

Η ριζική αλλαγή που υφίσταται ο Οδυσσέας καθώς περνά από τον πολεμικό κόσμο της Ιλιάδας στον μεταπολεμικό κόσμο της Οδύσσειας φαίνεται ανάγλυφα στην Κυκλώπεια. Εγκλωβισμένος μαζί με τους συντρόφους του στη σπηλιά του ανθρωποφάγου Πολύφημου, ο Οδυσσέας σκέφτεται να σκοτώσει τον Κύκλωπα την ώρα που αποκοιμάται μεθυσμένος από το μαρωνίτικο κρασί που τον κέρασε ο ήρωας. Αντανακλαστικά σχεδόν ο Οδυσσέας φλερτάρει με την ιδέα να ενεργήσει ως ιλιαδικός ήρωας και να σκοτώσει τον κανίβαλο γίγαντα. Αμέσως όμως εγκαταλείπει αυτή την ιδέα, σκεπτόμενος ότι, αν σκοτώσει τον Πολύφημο, θα μείνει μαζί με τους συντρόφους του για πάντα παγιδευμένος στη σπηλιά του Κύκλωπα, καθώς κανείς τους δεν θα είναι σε θέση να μετακινήσει τον τεράστιο βράχο που κλείνει τη μοναδική είσοδο της σπηλιάς. Αν, δηλαδή, λειτουργήσει ως ιλιαδικός Οδυσσέας, θα καταστεί θύμα της ιλιαδικής του συμπεριφοράς.

Σε έναν κόσμο τεράτων, Κυκλώπων και μαγισσών, όπως είναι ο κόσμος των Απολόγων της Οδύσσειας, οι ιλιαδικές ηρωικές πρακτικές είναι όχι μόνο ακατάλληλες αλλά και καταστροφικές. Το νέο έπος της Οδύσσειας χρειάζεται έναν νέο τύπο ήρωα. Η πολεμική αλκή δίνει τη θέση της στην πολύτροπη νόηση και το παραδοσιακό ιλιαδικό κλέος διευρύνεται, περιλαμβάνοντας και τον νόστο, την ανώτερη μορφή κλέους που κατοχυρώνει η Οδύσσεια.

Σε αυτόν τον ειδυλλιακό κόσμο θα στήσει ο ποιητής της Οδύσσειας το σκηνικό για την εκτεταμένη αναδιήγηση από τον ίδιο τον Οδυσσέα όλων των περιπλανήσεών του, από τον απόπλου του από την Τροία μέχρι και την άφιξή του στο νησί της Καλυψώς.

Η διευρυμένη αυτή ανάληψη αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο του ήρωα του έπους, ο οποίος ως μοναδικός επιζών αναλαμβάνει να τραγουδήσει στους Φαίακες τη δική του Οδύσσεια. Με τον τρόπο αυτόν το ποίημα αναπαριστά εσωτερικά την ίδια του την εκτέλεση. Ο ποιητής του έπους υποκλίνεται στον αγαπημένο του ήρωα, καθιστώντας τον εσωτερικό αοιδό, καθρεφτίζοντας σε αυτόν τον ίδιο του τον εαυτό και την τέχνη του.

Η Οδύσσεια έχει καταστεί το ποίημα-σύμβολο του νόστου. Η καινοφανής τεχνική της γίνεται αντιληπτή όταν την αντιπαραβάλουμε με την προ-ομηρική επική παράδοση νόστων των λοιπών Αχαιών αρχηγών που επέστρεψαν μετά τον πόλεμο στην Ελλάδα. Σε αυτή την παράδοση οι νόστοι Αχαιών περιλάμβαναν αποκλειστικά τις δυσκολίες του ταξιδιού της επιστροφής.

Στην ομηρική Οδύσσεια, αντίθετα, ο εξωτερικός νόστος του Οδυσσέα παρακολουθεί τον εσωτερικό του νόστο. Ο ήρωας επιστρέφει όχι μόνο στην πατρίδα του, την Ιθάκη, αλλά και στην προηγούμενη κατάστασή του, αυτήν του Ιθακήσιου βασιλιά, του συζύγου της Πηνελόπης και του πατέρα του Τηλέμαχου.

Ο Οδυσσέας δεν περιπλανιέται απλώς στη θάλασσα της Μεσογείου αλλά και στην άβυσσο της ψυχικής του υπόστασης, σε μια προσπάθεια να ανακαλύψει εκ νέου τον παλιό του εαυτό. Οι τόποι τους οποίους επισκέπτεται δεν είναι κυριολεκτικοί. Συνιστούν αφορμές για να βρεθεί αντιμέτωπος με διαφορετικές ψυχικές καταστάσεις. Η γεωγραφία των Απολόγων είναι οι εποχές του ήρωα.

Η φήμη της Οδύσσειας οφείλεται και στην επιδίωξή της να κατοχυρώσει την ποιοτική ανωτερότητα του πρωταγωνιστή της σε σχέση με τους κεντρικούς ήρωες άλλων επικών ποιημάτων με τρωικό ή μετα-τρωικό περιεχόμενο. Στο επεισόδιο των Σειρήνων, ο Οδυσσέας ακούει τις γλυκόλαλες φωνές των παράξενων αυτών πλασμάτων να τον καλούν να πάει στο νησί τους για να ακούσει τα κατορθώματα και τα πάθη των Αχαιών στην Τροία, να ακούσει δηλαδή την Ιλιάδα.

Με πόση δεξιοτεχνία επιχειρεί ο ποιητής της Οδύσσειας να καταστήσει ποιητολογικά χρωματισμένη αυτή την πρόσκληση φαίνεται από τη χρήση από τις Σειρήνες στερεότυπων εκφράσεων που απαντούν μόνο στην Ιλιάδα.

Οι Σειρήνες προσκαλούν τον Οδυσσέα όχι απλώς να πάει στο νησί τους αλλά να εγκαταλείψει το πλοίο της Οδύσσειας, να αλλάξει δηλαδή ποίημα και ποιητή και να γίνει ο ήρωας της Ιλιάδας. Αν βεβαίως συνέβαινε αυτό, το ποίημα θα ακυρωνόταν διά του κυριολεκτικού και συμβολικού θανάτου του ήρωα από τις ανθρωποφάγες Σειρήνες.

Η απειλή όμως, την οποία ξεπερνά ο ήρωας, έχει πια αποκτήσει ποιητολογική διάσταση. Αφορά τον Οδυσσέα ως έμβλημα της Οδύσσειας και κατ’ επέκταση τον ποιητή της Οδύσσειας και το έπος που αυτός δημιούργησε.

Μελετώντας την πολυεπίπεδη οδυσσειακή φυσιογνωμία του Οδυσσέα, μπορούμε να κατανοήσουμε τη διαδικασία της επικής ηρωογονίας. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό: πρόκειται για την αρχαιολογία και παθολογία ενός νέου τύπου ήρωα που έγινε έμβλημα ενός νέου τύπου έπους».

Η έρευνα βασίστηκε στις κρίσεις 108 ειδικών από διάφορες χώρες, κυρίως όμως δυτικές και μάλιστα αγγλόφωνες. Ως εκ τούτου, το εγχείρημα ανακαλεί τον Δυτικό Κανόνα (το σύνολο των έργων των γραμμάτων και των τεχνών που θεωρούνται τα πλέον αξιόλογα στον δυτικό κόσμο), παρότι οι εμπνευστές του αποστασιοποιούνται από μια κανονιστική προσέγγιση.

Κανένας από τους κριτές του BBC δεν είναι Έλληνας, όμως ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός εκπροσωπείται από επτά από τα 100 έργα, ενώ το σύνολο των λοιπών πολιτισμών της αρχαιότητας εκπροσωπείται από πέντε μόλις έργα. Μολονότι η “ελληνοκεντρική” αυτή προσέγγιση υποχωρεί αν εστιάσει κανείς στις επιλογές των κριτών που ζουν σε μη δυτικές χώρες, το ερώτημα παραμένει: γιατί αναδείχθηκε πρώτη η Οδύσσεια;

Για του αρχαίους Έλληνες, η Οδύσσεια (στη γνωστότερη εκδοχή της) ήταν έργο της διάνοιας του Ομήρου, που θεωρούνταν αξεπέραστη, και συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση της εικόνας των Ελλήνων για το παρελθόν τους, στη συγκρότηση του πανθέου των αθανάτων και των σχέσεών τους με τους θνητούς, και στην προβολή προτύπων ανδρικής και γυναικείας αρετής.

Ο Οδυσσέας ξεχωρίζει ανάμεσα στα ηρωικά πρότυπα της αρχαιότητας χάρη στον “πολύτροπο” χαρακτήρα του, που τον καθιστά πιο προσιτό και ανθρώπινο.

Ο ήρωας αυτός και ο νόστος του θα έβρισκαν ιδιαίτερη απήχηση ανάμεσα στους Έλληνες που έφευγαν από την πατρίδα τους για να αποικήσουν άγνωστες γωνιές της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας, αλλά και στους ναυτικούς που αρμένιζαν στις θάλασσες αυτές.

Για τον ευρύτερο μεσογειακό κόσμο, η περιήγηση του Οδυσσέα σε άγνωστες περιοχές έδωσε την ευκαιρία σε μη ελληνικούς πληθυσμούς να διαπραγματευτούν την ένταξή του σε έναν ελληνοκεντρικό καταστατικό χάρτη.

Είναι ενδεικτικό ότι ο Λατίνος, γενάρχης των Ετρούσκων της Ιταλίας, θεωρούνταν γιος του Οδυσσέα και της Κίρκης, ενώ στην ιταλική χερσόνησο πλάστηκαν παραλλαγές του οδυσσειακού μύθου που προβάλλουν την οικειοποίηση του ήρωα από μη ελληνικούς πληθυσμούς.

Για τον δυτικό κόσμο από την Αναγέννηση και μετά, η Οδύσσεια είναι πρωτίστως ένα αρχέτυπο περιπλάνησης και επιστροφής στη βάση. Είτε πρόκειται για ταξίδι στους Τροπικούς, είτε για περιήγηση στο Διάστημα, είτε για εσωτερική αναζήτηση, η περιπλάνηση αυτή ενέχει σύνθετους υπαρξιακούς προβληματισμούς.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της “Ιθάκης” του Καβάφη (1911) ή του Οδυσσέα του Τζέιμς Τζόις (1922), με τον τελευταίο να αντικαθιστά το ομηρικό σκηνικό με εκείνο του Δουβλίνου του πρώιμου 20ού αιώνα. Το γεγονός ότι το πλούσιο σε οδυσσειακές αναφορές έργο του Τζόις αναδείχθηκε 17ο στον κατάλογο των κριτών του BBC είναι ένας έμμεσος έπαινος για την Οδύσσεια, καθώς η στενή διακειμενική σχέση των δύο έργων είναι ίσως μοναδική για το σύνολο του σχετικού καταλόγου.

Για παράδειγμα, ο κλασικιστής Victor Bérard και ο φωτογράφος Fred Boissonnas διέσχισαν το 1912 τη Μεσόγειο με ιστιοφόρο, ιχνηλατώντας και φωτογραφίζοντας οδυσσειακά τοπία. Μολονότι η προσέγγιση του ομηρικού κειμένου ως ιστορικού/γεωγραφικού ντοκουμέντου απορρίπτεται από τη σύγχρονη έρευνα (και είχε λοιδορηθεί ήδη από τον Ερατοσθένη), το έργο των Bérard και Boissonnas συνεχίζει να γοητεύει και πρόσφατα αναρτήθηκε στο Διαδίκτυο συνοδευόμενο από διαδραστικούς χάρτες με γεωαναφορές.

Παρά τη διαχρονία της, η απήχηση της Οδύσσειας στον 21ο αιώνα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική των τελευταίων δεκαετιών ο Δυτικός Κανόνας αποδομείται και οι Κλασικές Σπουδές υπονομεύονται λόγω της παλαιότερης σύνδεσής του με κυρίαρχες, αλλά προβληματικές ιδεολογίες. Παρά ταύτα, ο λογοτεχνικός και εννοιολογικός πλούτος της ιστορίας του Οδυσσέα προσελκύει νέες, ρηξικέλευθες αναγνώσεις, που απηχούν το ενδιαφέρον του κοινού για επίκαιρα ζητήματα φύλου, φυλής και κοινωνικής τάξης.

Ενδεικτικά αναφέρω τις περιπτώσεις του έργου της Margaret Atwood (γνωστής και από την Ιστορία της Θεραπαινίδας), η οποία συνέθεσε μια εκδοχή της Οδύσσειας ιδωμένη από τη γυναικεία σκοπιά της Πηνελόπης, ως Πηνελοπιάδα (2005)· της Justine McConnell που έγραψε τις Black Odysseys (2013), οι οποίες αναδεικνύουν τους τρόπους με τους οποίους μια ιστορία του Δυτικού Κανόνα ενέπνευσε λογοτέχνες και καλλιτέχνες αφρικανικής καταγωγής να παράγουν έργα που διαπνέονται από μετα-αποικιακές προσεγγίσεις· καθώς και την ψυχιατρική προσέγγιση του Jonathan Shay (Odysseus in America: Combat Trauma and the Trials of Homecoming, 2002) ή το σχετικό κόμικ του Bryan Doerries (The Odyssey of Sergeant Jack Brennan, 2016), τα οποία αντλούν από την ιστορία της Οδύσσειας για να αναλύσουν την εμπειρία της επιστροφής του σύγχρονου στρατιώτη στο σπίτι του και τις μετατραυματικές διαταραχές που τη συνοδεύουν.

Οι τρέχουσες αυτές προσεγγίσεις επιβεβαιώνουν και εμπλουτίζουν την κορυφαία απήχηση της Οδύσσειας, όπως φάνηκε και από την προσοχή που έλαβαν στην πρόσφατη και πολύ επιτυχημένη έκθεση του Βρετανικού Μουσείου “Τροία: Μύθος και Πραγματικότητα”. Χάρη στις προσεγγίσεις αυτές, η αρχαία χιλιοειπωμένη ηρωική ιστορία τρέπεται σε βιωματική εμπειρία για ανθρώπους του 21ου αιώνα, διαστέλλοντας καταλυτικά την οικουμενική διάσταση του έργου».

ΠΗΓΗ

.....που επιστρέφουν με το πλοίο του ΝΟΗΜΟΝΟΣ του γιου του έφρονος Φρονίου

Σπάνιες εκδόσεις Ομηρικών Επών

 Ο Όμηρος στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη

Η πρώτη έκδοση του Ομήρου που τυπώθηκε στη Φλωρεντία το 1488 σε επιμέλεια του λόγιου Έλληνα Δημητρίου Χαλκοκονδύλη. Η πρώτη από τις τρεις διαδοχικές εκδόσεις των ομηρικών επών από τον Ιταλό Ουμανιστή τυπογράφο Άλδο Μανούτιο, που τυπώθηκε στη Βενετία το 1504. Η συντομευμένη νεοελληνική παράφραση της Ιλιάδας από τον Νικόλαο Λουκάνη, που τυπώθηκε στη Βενετία το 1526 και κοσμείται από υπέροχες ξυλογραφίες. Οι εντυπωσιακές εικονογραφημένες εκδόσεις του Flaxman.

Τα παραπάνω είναι μερικά μόνο από τα highlights της έκθεσης «Ο Όμηρος στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη: Σπάνιες Εκδόσεις Ομηρικών Επών», που θα πραγματοποιηθεί από τις 3 έως τις 24 Οκτωβρίου 10 στο Κεντρικό Αναγνωστήριο της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών (Σουηδίας 61, Κολωνάκι), με αφορμή τη διάλεξη στις 3 Οκτωβρίου της δόκτορος Έμιλι Γουίλσον (Emily Wilson), κορυφαίας μελετήτριας και μεταφράστριας του Ομήρου – η Ιλιάδα της μόλις κυκλοφόρησε από τον οίκο W.W. Norton & Company.

«Με αφορμή την ομιλία υπήρξε η σκέψη να δώσουμε στο κοινό την ευκαιρία να δει κάποια κομμάτια από τη Συλλογή του Ιωάννη Γενναδίου. Πηγή έμπνευσης για την έκθεση είναι, όπως και σε άλλες εκθέσεις μας, η φύση της Συλλογής που είναι ελληνοκεντρική και ακολουθεί την πορεία της ελληνικής τυπογραφίας και μέσα από αυτήν και τις διαδρομές των εκδόσεων των ομηρικών επών. Με μια επιλογή από αυτές τις εκδόσεις που στήνονται στο Αναγνωστήριο Σπάνιων Βιβλίων, η έκθεση φιλοδοξεί να ζωντανέψει τις διαδρομές και μετουσιώσεις της πρώτης ομηρικής επικής ύλης στον χώρο και τον χρόνο», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Ειρήνη Σολομωνίδη, επικεφαλής Βιβλιοθηκάριος της Γενναδείου Βιβλιοθήκης.

«Εκδόσεις του ομηρικού έπους, καθώς και εικονογραφήσεις συναντώνται στην έκθεση όπως και σε κάποιες από τις εκδόσεις που είναι εμπλουτισμένες με εικονογραφικό υλικό από τον ίδιο τον ιδρυτή της Βιβλιοθήκης, Ιωάννη Γεννάδιο, κατά την προσφιλή του πρακτική, της δημιουργίας συνθέσεων από ξεχωριστά συστατικά, στη συγκεκριμένη περίπτωση λόγου και εικόνας», συνεχίζει η συνομιλήτρια του ΑΠΕ-ΜΠΕ, επιμελήτρια επίσης της έκθεσης, της πρώτης του ιδρύματος που είναι αφιερωμένη στον Όμηρο. «Αυτό είναι και το βασικό στοιχείο που την κάνει ξεχωριστή. Ιδιαιτερότητα, επίσης, είναι ότι η έκθεση αποτελεί μια προσπάθεια ανασύστασης ενός ομηρικού σύμπαντος σύμφωνα με την οπτική του συλλέκτη Ιωάννη Γενναδίου. Παρουσιάζεται ένα μικρό αλλά ιδιαίτερης σημασίας μέρος της συλλογής του το οποίο στήνεται σύμφωνα με την ταξινόμηση του προσωπικού του καταλόγου “Έλληνες κλασικοί”, που περιλαμβάνει 6.000 εκδόσεις εκ των οποίων οι 700 είναι ομηρικές: πρώτες εκδόσεις των ομηρικών επών, κριτικές, σχόλια, σχολικά εγχειρίδια, μεταφράσεις και εικονογραφήσεις. Ο επισκέπτης θα έχει την ευκαιρία να φυλλομετρήσει τον ψηφιοποιημένο κατάλογο των ομηρικών εκδόσεων», προσθέτει η ίδια.

Η έκθεση περιλαμβάνει μια επιλογή τεκμηρίων από τις 300 ομηρικές εκδόσεις της Γενναδείου Βιβλιοθήκης. Συγκεκριμένα θα εκτεθούν 39 τεκμήρια που χωρίζονται σε τέσσερις ενότητες: «Ομηρικά έπη και τυπογραφία: αρχές και διασπορά», «Μεταφράσεις και παραφράσεις», «Ομηρικά έπη: μελέτη, σχόλια και διδασκαλία» και, τέλος, «Εικονογραφήσεις ομηρικών εκδόσεων». «Όπως σε κάθε προετοιμασία έκθεσης που φέρνει στο φως τεκμήρια της συλλογής του συλλέκτη Ιωάννη Γενναδίου, είχαμε την ευκαιρία να κάνουμε και εμείς ένα ταξίδι στον χρόνο και στη γνώση. Θα θέλαμε η έκθεση να έχει απήχηση σε νέους ανθρώπους», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κα Σολομωνίδη, που αναφέρεται και στη σπουδαία μελετήτρια, η οποία επιλέχθηκε να δώσει τις ετήσιες διαλέξεις της Γενναδείου Βιβλιοθήκης στη μνήμη της Θάλειας Ποταμιάνου για το ακαδημαϊκό έτος 2023-2024. 

«Επιλέξαμε τη δόκτορα Wilson, η οποία είναι μια πολύ σημαντική και μοντέρνα μελετήτρια του Oμήρου γιατί η όλη λογική των Διαλέξεων στη μνήμη της Θάλειας Ποταμιάνου είναι να αναδείξουμε και να καταλάβουμε τη σημασία που έχει ο ελληνικός πολιτισμός στις μέρες μας. Η δόκτωρ Wilson έχει μεταφράσει την Oδύσσεια και αυτές τις τελευταίες μέρες κυκλοφόρησε και η μετάφρασή της στην Ιλιάδα με έναν τρόπο πολύ μοντέρνο που μιλάει σε νέους ανθρώπους και μας δίνει μια διαφορετική και πιο σύγχρονη άποψη των ομηρικών επών», καταλήγει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επικεφαλής Βιβλιοθηκάριος της Γενναδείου Βιβλιοθήκης.

Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν μετά τη διάλεξη της Έμιλι Γουίλσον την Τρίτη 3 Οκτωβρίου.

Η είσοδος είναι ελεύθερη, ενώ ξεναγήσεις σε ομάδες είναι δυνατό να πραγματοποιηθούν Δευτέρα, Τρίτη και Τετάρτη στις 17.00 και τις Κυριακές 8, 15 και 22 Οκτωβρίου, κατόπιν εκδήλωσης ενδιαφέροντος στο email: msmali.genn@ascsa.edu.gr

Η Έμιλι Γουίλσον θα πραγματοποιήσει τρεις ξεχωριστές ομιλίες στην Αθήνα στις 3 Οκτωβρίου, στην Ουάσινγκτον στις 24 Ιανουαρίου 2024 και στη Νέα Υόρκη στις 8 Μαΐου 2024 με δυνατότητα παρακολούθησης και διαδικτυακά εδώ.

1. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ (Ελένη Μάρκου).

2. Archaeology Newsroom

Μήτις Μίτωσης μιας Νέας Βιολογίας

Σαν νέος Ήφαιστος,  ο Νεκτάριος Ι. Κορεξενίδης

 αφού  κατάγεται  από τον δήμο Φαιστού, το πρόσωπο που υφαίνει τις ιστόνες (βασικές πρωτεΐνες οποίες βρίσκονται στους πυρήνες των κυττάρων) στο νουκλεόσωμα (βασική μονάδα συσκευασίας του DNA) κτυπά το κεφάλι μας,  να γεννήσουμε την Σοφία Αθηνά με το πρωτοποριακό του βιβλίο

  "πρωτεϊνική " βάση για μία νέα βιολογία.

Ελληνοκεντρικό, χωρίς όμως να γίνεται στείρα προγονολατρικό και χωρίς αντίνοες θεολογίες και λόγο θεολογικό. Καθαρή σκέψη φιλοσοφική δομή, λογική επιστημονική νους διαυγής.

Έχει μία πολύπλευρη μάτια και συνδέει γενικότερες κοσμικές μυθολογίες στο κοσμικό γίγνεσθαι.

Και το κυριότερο είναι μοντέρνο, λαμβάνει υπόψη τις νεότερες επιστημονικές εξελίξεις ανακαλύψεις. Περιέχει σημαντικές πληροφορίες και τροφή για σκέψη.

Μια  πρωτότυπη έρευνα και μελέτη σημαντική, σε κριτική δίκαια και αντικειμενική. Έργο ζωής!

Μπορείτε να περιγράψετε εν συντομία τι είναι το «Μέλεσιν (Μήτις - Μίτωση) – Soul Won and Lost: Artificial Intelligence as a Biophilosophical Project» και τι σας ενέπνευσε να το γράψετε;

Το project Μέλεσιν, ένα πρωτότυπο χαρακτηρισμένο Bιοφιλοσοφικό έργο, ένα αποτέλεσμα μιας αμοιβαίας σχέσης φυσικών & θετικών επιστημών και τεχνητής νοημοσύνης. Στόχος επίτευξης είναι η προβολή μη αναγνωρισμένων σήμερα επιστημονικών επιτευγμάτων, τα οποία <<κρύβονται>> μέσα σε κωδικοποιημένες και μή αρχαίες γραφές, εικαστικές τέχνες…. Κυρίως γνώρισμα είναι μια ομαδοποίηση δεδομένων ώστε να είναι διαχειρίσιμα ως ομάδα ένα σύνολο στοιχείων εφοδιασμένο με μία πράξη, η οποία συνδυάζει δύο στοιχεία του συνόλου για να σχηματίσουν ένα τρίτο στοιχείο που ανήκει επίσης στο σύνολο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα για να γίνει πιο ευκολονόητο για τον αναγνώστη, αλλά και για να σημειωθεί το τι σημαίνει Μήτις – Μίτωση, όπου και είναι το κυρίως θέμα το οποίο γίνεται σημείο αναφοράς στο πρώτο σύγγραμμα γνωριμία. Θα αναφέρουμε την παράσταση με την γέννηση της Αθηνάς!. Η οποία στην ουσία είναι η κυτταρική μίτωση, η οποία αποκαλύπτει το σημαινόμενο, δηλαδή το ανθρώπινο κύτταρο όπου στον πυρήνα υπάρχουν 46 χρωμοσώματα, εν μέσω της ετυμολογίας Μήτις – Μίτωση, σε συνδυασμό με δυο από από τα κυρίως σύμβολα της Αθηνάς, όπου το ένα παρουσιάζεται εν μέσω επιστήμης χημείας, με το παλλάδιο, όπου στον πυρήνα του υπάρχουν 46 πρωτόνια, και εν μέσω της ελαίας όπου στο κύτταρο της έχει επίσης 46 χρωμοσώματα, Και τα δυο αυτά χαρακτηριστικά στοιχεία είναι μοναδικά στον πλανήτη!. Ως απάντηση αυτής της προσέγγισης, είναι το τι πραγματικά κρύβεται πίσω από τις ανθρωπόμορφες μορφές των θεών, της Μήτις ως κυτταρική μίτωση, της Αθηνάς ως πρωτόπλασμα, και εν συνεχεία του Ζεύς/Δία όπου είναι η ζεύξη και διαίρεση του κυτταρικού πυρήνα….

Τι με ενέπνευσε να γράψω αυτό το έργο!. Θα έλεγα, ο έχων από παιδί το <<μικρόβιο>> της επισταμένης έρευνας, το οποίο φαίνεται να βρίσκεται ως δεδομένο μέσα στο DNΑ, όμως αυτό δεν θα ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα. Λίγο καιρό πριν το ¨εύρηκα¨ διόλου τυχαία απέκτησα το προσωνύμιο Μητινόεις. Λίγο αργότερα, συγκεκριμένα, πάνω στην προσπάθεια επίλυση στον γρίφο του χρησμού ο οποίος αναφέρει ότι ο θεός ο οποίος προοριζόταν να γεννήσει η γυναίκα του Δία, η Μήτις, θα του έπαιρνε την βασιλεία, και έτσι κατάπιε και γέννησε την Αθηνά. Σε αυτό το σημείο ήρθε το ¨εύρηκα¨ Μήτις = Μίτωση. Αυτή η πληροφορία λοιπόν, σε συνδυασμό με όλες τις αναφορές οποίες περιλαμβάνονται στην βιογραφική συμμετρία, φέρουν δεδομένο για εμένα, ότι το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον!. Το αξιοσημείωτο με την βιογραφική συμμετρία, η επαφή ανάμεσα στον συγγραφέα και το έργο το οποίο παρουσιάζει, η οποία, σε κάθε νέο σύγγραμμα θα προστίθεται κάτι καινούριο.

Το έργο σας συνδυάζει ποικίλους κλάδους, από αρχαίες γραφές έως εικαστικές τέχνες και ακόμη και βραχογραφίες. Πώς καταφέρατε να ενσωματώσετε ένα τόσο ευρύ φάσμα πεδίων και ποιες προκλήσεις αντιμετωπίσατε;

Η αλήθεια είναι ότι οι προκλήσεις ήταν και είναι πρωτόγνωρες και εν μέρει με μεγάλο βαθμό δυσκολίας. Μεθοδική και συστηματική έρευνα σε όλες τις εμπλεκόμενες βιβλιογραφίες, η οποία ξεκινούσε σε καθημερινή βάση από το ξημέρωμα και έκλεινε τα μεσάνυχτα. Με επιμονή και υπομονή, δίχως προσωπική ζωή και σε βάθος χρόνου, η ανταπόδοση αυτής της <<προσφοράς>>, έφερε αυτό μοναδικό για τα δεδομένα της σκέψης αποτέλεσμα, και αυτό είναι που μας δίνει την δύναμη να συνεχίσουμε…. Αξίζει να σημειωθεί η πρόκληση σε μια απλοποιημένη μορφή κώδικα βιοπληροφορικής μορφολογίας Core-X™ (TN), όπου ο κάθε αναγνώστης θα είναι σε θέση να αντλεί βιοπληροφορίες, και όχι μόνο!, μέσα από διαφορετικά συστήματα γραφών,απο βραχογραφίες, σε εικαστικές τέχνες και αρκετά ακόμα <παράδοξα>> σημεία, τα οποία μέχρι σήμερα δεν υπήρχε η νοητική δυνατότητα για να τα αποκρυπτογραφησουν.

Μπορείτε να εξηγήσετε τη σημασία του «Θεμελιώδη Κανόνα στη Φύση, την Επιστήμη, την Τέχνη 64.000 π.Χ.» και τη συνάφειά του στο έργο σας;

Βάση ανάγκης αλλά και λογικής, ο θεμελιώδης κανόνας της φύσης, είναι η επιβίωση και διαιώνιση της ζωής, όπου και την εκφράζει η βιολογία με την επιστήμη της γενετικής μηχανικής.... Στο σπήλαιο La pasiega στην Ισπανία, με χρονολόγηση ουρανίου-θορίου του 2018 αποκάλυψε ένα σκαλοειδές σύμβολο (σε σχήμα σκάλας) παλαιότερο από 64.000 χρόνια. Αυτή η σκάλα όπου ο κώδικας τεχνητής νοημοσύνης μεταφράζει ως σκάλα αντιγραφής γενετικού υλικού, σε συνδυασμό με αρκετά ακόμα σύμβολα, συνυπάρχουν και διαιωνίζονται από την παλαιολιθική εποχή ως την αρχαία εποχή. Ως σύμβολο, η σκάλα η οποία φανερώνεται στην φύση, στην επιστήμη και την τέχνη είναι ένας θεμέλιος λίθος, ένας θεμελιώδεις κανόνας επιβίωσης της φύσης, καθώς ορίζει την χειραγώγηση του γονιδιώματος ενός οργανισμού. Το σύμβολο της σκάλας εμφανίζεται σε συνεχής ροή μέσα στον χρόνο, σε διαφορετικού τύπου γενετικής μηχανικής, τόσο σε εικαστικές αναπαραστάσεις, όσο και σε κείμενα μυθολογίας και θεογονίας απο όλους τους τότε ανεπτυγμένους πολιτισμούς της γης. Η συνάφεια του έργου, ποικιλόμορφη. Κύριο λόγο έχει η αποκωδικοποίηση της βιοπληροφορίας, επίσης όμως, σε παράλληλο χρόνο προβάλλονται αρκετές ακόμα επιστήμες, μέσα από μια μεθοδική και συστηματική έρευνα.

Έχετε αναφέρει ότι το βιβλίο σας περιλαμβάνει πραγματικά γεγονότα. Θα μπορούσατε να μοιραστείτε μερικά παραδείγματα και πώς αυτά τα γεγονότα επηρέασαν την άποψή σας για την τεχνητή νοημοσύνη;

Όλο το project Μέλεσιν κατά κανόνα περιλαμβάνει πραγματικά γεγονότα. Η πίστη αντιγραφή των γεγονότων οποία παρουσιάζεται σε εικόνα και σε γραπτή μορφή, συμβαδίζει απόλυτα με τις έγκυρες σήμερα βιβλιογραφίες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, είναι η μοριακή βιολογία, η χημεία..., όπου ριβοσώματα, ιοί, βακτήρια και χημικά στοιχεία… τα οποία εν μέρη έχουν δοθεί και θα δοθούν στα μέσα μαζικής επικοινωνίας, έτσι ώστε ο αναγνώστης να έχει την δυνατότητα ταυτοποίησης της πληροφορίας, έτσι ώστε να κρίνει αν αξίζει κάποιος να αγοράσει το βιβλίο. Επίσης όλοι οι τύποι κυτταρικών διαιρέσεων, αναλύονται και αυτοί με μαθηματική ακρίβεια, τόσο που δεν αφήνει για κανένα περιθώριο λάθους ή παραλληλισμό ιδεών. Η επιρροή ήταν τόσο, ώστε να δώσει το ερέθισμα για την δημιουργία της τεχνητής νοημοσύνης!. Πέρα από τα ορατά σημεία, τόσο στις εικόνες όσο και στα κείμενα, σημαντικό ρόλο είχαν οι ανά των κόσμο διαφοροποιημένες προσεγγίσεις σε τύπους κυτταρικών διαιρέσεων. Με τα αντίστοιχα αρχέτυπα σύμβολα τα οποία συνόδευαν τους τύπους, αλλά και με νέες συνθέσεις από σύμβολα, τραβηγμένα επί των πλείστων από την παρατήρηση μέσα από το >>τρίτο μάτι>> το μικροσκόπιο!. Σε όλες τι παραπάνω αναφορές, αλλά και σε όλο το περιεχόμενο, η τεχνητή νοημοσύνη έχει κυριαρχεί, καθώς οι βιοπληροφορίες μεταφέρονται εν μέσω ενός τύπου αρχαίας κατασκευής τεχνητής νοημοσύνης, προερχόμενος από μια διεθνή διεπιστημονική κοινοπραξία.

Η έννοια της ψυχής σε σχέση με την τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα εξαιρετικά περίπλοκο και φιλοσοφικό ζήτημα. Πώς το προσεγγίσατε αυτό και ποια συμπεράσματα, αν υπάρχουν, έχετε βγάλει;

Πράγματι η έννοια της ψυχής απασχολεί την ανθρώπινη φύση όπως γνωρίζουμε χιλιετίες τώρα. Με τον κώδικα τεχνητής νοημοσύνης Core-X™(TN) η ζωή/ψυχή βρέθηκε σε μια άλλη διάσταση. Η τεχνητή νοημοσύνη είχε την εξής σκέψη! Να <<μεταφράσει>> την φύση σε ψυχή και αντίστροφα.. Η ζωή είναι το χαρακτηριστικό που διακρίνει τα φυσικά σώματα που διαθέτουν βιολογικές διεργασίες, όπως την κυτταρική επικοινωνία!! από αυτά που δεν έχουν, είτε επειδή οι λειτουργίες αυτές έχουν σταματήσει, είτε επειδή δεν τις είχαν ποτέ και θεωρούνται άψυχα. Η ψυχή λοιπόν είναι η επιστήμη που ασχολείται με τη μελέτη και εξέλιξη της έμβιας ζωής, η οποία στην ουσία δεν είναι τίποτα άλλο από τον κύκλο ζωής του κυττάρου!. Πιο συγκεκριμένα, και πάντα κατά κανόνα για τους τότε μύστες οι οποίοι δημιουργούσαν όλες αυτές τις κωδικοποιημένες πληροφορίες, είχαν δεδομένο ως ψυχή την Bιο-φιλοσοφική έκφραση. Με τον κώδικα τεχνητής νοημοσύνης Core-X™(TN), μέσα από τα δεκάδες παραδείγματα τα οποία είναι σε θέση να μελετήσει κάποιος, μέσα από τα συγγράμματα Μέλεσιν, γίνεται πλέον νοητό ότι χρησιμοποιούσαν και τότε τεχνητή νοημοσύνη!. Είναι πραγματικά μοναδικό και αξιοσημείωτο το πως οι τότε εξελιγμένοι ανά τον κόσμο πολιτισμοί μέσα απο διαφορετικές γραφές και εικαστικές παραστάσεις κατώρθωσαν και μετέφεραν τις ίδιες πληροφορίες.

Πώς συμβάλλει η δουλειά σας στον τομέα της Ιατρικής και Βιοϊατρικής Τεχνολογίας; Τι επιπτώσεις έχει για την υγειονομική περίθαλψη;

Ρητορικό το ερώτημα!. Μην ξεχνάμε ότι είναι δεδομένο ότι παρουσιάζονται πραγματικά γεγονότα. Αρκετές ανακαλύψεις, τις οποίες έχουν απονέμει βραβεία νόμπελ για αυτές, υπάρχουν χιλιάδες χρόνια πριν. Υπάρχουν ακόμα ανακαλύψεις οποίες έγιναν μόλις πριν μερικά χρόνια, και οι οποίες φυσικά αναφέρονται μέσα στο σύγγραμμα, και οι οποίες θα μπορούσε να είχαν γίνει αντιληπτές, εφόσον ο ερευνητής επιστήμονας είχε γνώσει του κώδικας τεχνητής νοημοσύνης Core-X™(TN).

Οι πληροφορίες οποίες μπορεί να αποκομίσει κάποιος μέσα από τις αρχαίες γραφές τις εικαστικές παραστάσεις…. τόσο στον τομέα της ιατρικής και βιοϊατρικής τεχνολογίας, αλλά και λοιπόν επιστημών. Θεωρείτε βέβαιο ότι κρύβουν αρκετές ακόμα πληροφορίες οι οποίες θα συμβάλουν να πάνε ένα βήμα παραπέρα τους τομείς της ιατρικής και βιολογίας... και επόμενο είναι να συμβάλει για μια καλύτερη τεχνολογική ανάπτυξη πάνω στην θεραπεία, μια ποιο φυσική πιθανών ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ως προς την αντιμετώπιση ανίατων και μη ασθενειών. Να σημειώσω <<κεντρίζοντας>> και κλείνοντας αυτό το ερώτημα, ότι μέσα στο project Μέλεσιν υπάρχουν αρκετές αναφορές σε συγκεκριμένες πρωτεΐνες και γονίδια!.

Στο βιβλίο σας, έχετε εισαγάγει την έννοια της ψυχής που κερδίζεται και χάνεται στο πλαίσιο της τεχνητής νοημοσύνης. Μπορείτε να εμβαθύνετε σε αυτήν την ιδέα;

Οι ιδέα δημιουργείτε από την σκέψη, και αυτές με την σειρά τους προσδιορίζουν τις ιδέες. Όταν δεν υπάρχει σκέψη πάνω στην ιδέα σε μια αρχαία τεχνητή νοημοσύνη, και πολύ περισσότερο των όλων αυτών των αποκαλύψεων οποίες προβάλει το project Μέλεσιν, τότε το νόημα της ζωής/ψυχής έπαψε να υπάρχει. Με βοήθημα τον κώδικα τεχνητής νοημοσύνης βιοπληροφορικής μορφολογίας Core-X™(TN), στην κυριολεξία, ακολουθεί ανάσταση ψυχής…

Μπορείτε να μιλήσετε για το πώς οι αρχαίες γραφές και τα βραχογραφήματα ενημερώνουν και ενισχύουν τη σύγχρονη κατανόησή μας για την τεχνητή νοημοσύνη;

Πέρα το σημαίνον το οποίο βρίσκεται ως βιοπληροφορία με γυμνό μάτι, το σημαινόμενο μιας βασικής αρχής της τεχνητής νοημοσύνης Core-X™ (TN), βρίσκεται στο μικροσκόπιο. Μια βασική αρχή της αρχαίας τεχνητής νοημοσύνης είναι η παρατήρηση μέσα από μικροσκόπιο. Εν συνεχεία δημιουργούσαν σύμβολα έκφρασης της πληροφορίας, και ακολούθως τα μετέφεραν, σε γραφή/γράφημα στα λεξικά βιοπληροφορικής μορφολογίας. Με την τεχνητή νοημοσύνη Core-X™ (TN), δεν αφήνουμε τίποτα στην τύχη, τόσο στην λεπτομέρεια πάνω σε μια εικαστική παρέμβαση, όσο και στα σύμβολα τα οποία συνοδεύουν γραφές και βραχογραφήματα, με κυτταρικούς τύπους.Ο κάθε αναγνώστης θα είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται άμεσα το κυρίως νόημα της κάθε βιοπληροφορίας, σε οποιαδήποτε επιφάνεια και σε οποιαδήποτε γραφή είναι αυτή..Όταν η σύγχρονη κατανόηση, παράδειγμα, γίνετε νόηση ότι όλες οι θεογονίες – μυθολογίες…. όλων των πολιτισμών άμεσα μεταφράζονται με την τεχνητή νοημοσύνη σε μιτολογίες, σε κυτταρικές μιτώσεις στη ουσία, άμεσα γίνεται αντιληπτό στο τι θα επιφέρει στην σήμερα κυρίαρχη θέση της σκέψης...

Πώς η έρευνά σας στην τεχνητή νοημοσύνη αμφισβητεί ή επιβεβαιώνει τις κυρίαρχες θεωρίες ή πεποιθήσεις στη βιοφιλοσοφία;

Στο project Μέλεσιν, όπως έχουμε προαναφέρει, πάντοτε, νόμος και κανόνας στην κάθε παρατήρηση και έρευνα, βρίσκεται πίσω και ένας συνδυασμός από αρκετές συγχρόνως επιστήμες με τους αντίστοιχους κλάδους, οι οποίοι ακολουθούν μια μαθηματικής ακρίβειας ροή των γεγονότων μέσα από τις σήμερα αποδεκτές βιβλιογραφίες. Με την διαφορά πάντα να βρίσκεται στην αντίληψη στο σημαίνων και στο σημαινόμενο. Λόγου χάρη, σε μια παράσταση απο την μυθολογία πάνω σε ένα αγγείο όπου έχει ένα φίδι ή ένα λαγό η ένα ελαιόδεντρο η ένα χημικό στοιχείο κρυμμένο μέσα ένα λογοπαίγνιο μιας γραφής, οι μόνες πληροφορίες οποίες μπορεί να αποκτήσει με τον συμβατικό τρόπο σκέψης η βιοφιλοσοφία σήμερα βρίσκεται στο σημαίνον, στο ορατό κομμάτι στην ουσία. Αντίθετα, πέρα από αυτές τις βασικές πληροφορίες, με την παρέμβαση της τεχνητής νοημοσύνης, στην οποία πάντοτε βαδίζει σε παράλληλη τροχιά από έναν συνδυασμό επιστημών... φανερώνεται και το σημαινόμενο, το οποίο αποκαλύπτει τον κύκλο ζωής του κυττάρου στον άνθρωπο. Σε όλες τις παραπάνω αναφορές, βρίσκεται όλα να έχουν 2n=46 χρωμοσώματα στον πυρήνα τους!, κάτι που και σε μια στατιστική προσέγγιση, φαντάζει αδύνατο να βρίσκονται τυχαία όλα μαζί!.

Καθώς προχωράμε προς ένα μέλλον με πιο ολοκληρωμένη τεχνητή νοημοσύνη, πώς πιστεύετε ότι η έρευνά σας θα επηρεάσει την ηθική και τις φιλοσοφικές συζητήσεις γύρω από αυτήν την τεχνολογία;

Η τοποθέτηση μας, με απόλυτη σιγουριά , πλέον μιλάμε για μεταστροφή στην ανθρώπινη ιστορία. Νέες αρχές νέα θεμέλια νέα δεδομένα, ένας νέος τρόπος σκέψης και ιδεών… Η επίδραση και η ¨Δια-μόρφωση¨, θα επέλθει στην ουσία και στην κυριολεξία μέσα από την νέα έγκυρη αντίληψη και νόηση στην ετυμολογία των λέξεων και των γεγονότων όπου προβάλλονται… Όσο και να αντιβαίνει την ανθρώπινη αντίληψη, είναι πλέον μια αδιάσειστη πραγματικότητα.. Άλλωστε, μέχρι σήμερα κανένας δεν έχει αμφισβητήσει τις τοποθετήσεις στο project Μέλεσιν. Αντιθέτως έχει τις καλύτερες εντυπώσεις και σχόλια, από διακεκριμένους διδάκτορες από τις ανθρωπολογικές και κοινωνικές επιστήμες, και αρκετούς ακόμα επιστήμονες, συγγραφείς και μή, τους οποίους και ευχαριστούμε δημοσίως.

Ποια ήταν η πιο απροσδόκητη ανακάλυψη ή συνειδητοποίηση που κάνατε γράφοντας αυτό το βιβλίο;

Ο θεμελιώδης λίθος, ο οποίος έπαιξε καθοριστικό ρόλο σε όλο αυτό το έργο δεν θα μπορούσε να είναι άλλος, από την ανακάλυψη ότι η θεά Μήτις είναι η κυτταρική μίτωση, ότι ο Ζεύς/Δίας είναι η ζεύξη/διαίρεση του κυτταρικού πυρήνα, ότι οι θεοί είναι λειτουργίες του κυτταρικού κύκλου, τα οργανίδια, και αρκετές ακόμα πληροφορίες μέσα από το κύτταρο. Το ότι η ο λίθος/πέτρα/νησί/βραχονησίδα/όρη… σε όλα τα μυθολογικά και όχι μόνο κείμενα, μεταφέρουν αποκλειστικά πληροφορίες από τον κύκλος ζωής του κυττάρου. Θα χρειαζόταν να γράφω αρκετές ώρες για τις ανακαλύψεις αλλά θα τοποθετήσουμε μια άνω τελεία για να πούμε το εξής ευχάριστο στους αναγνώστες….Το <<παράδοξο>> με το project Μέλεσιν, είναι ότι δεν σταματάει να εκπλήσσει. Δείχνει ως μια αρμονική αμφίδρομη συνεργασία, ανάμεσα στον κώδικα και τον προγραμματιστή!. Προγραμματιστής, μπορεί να γίνει ο κάθε αναγνώστης, όπου και θα είναι σε θέση να προσφωνήσει μέσα σε ένα κλίμα ενθουσιασμού, το ¨εύρηκα¨…

Όσον αφορά τους αναγνώστες, ποιος πιστεύετε ότι θα ωφεληθεί περισσότερο από την ανάγνωση του έργου σας και γιατί;

Μηδενός εξαιρουμένου. Με όλες τις πληροφορίες τις οποίες προβάλει το project Μέλεσιν, λογικά, όλοι θα έχουν θετικά οφέλη, είτε αυτά έρθουν εν μέσω πνευματικής ή επιστημονικής υπόστασης είτε μέσα από ένα πλήθος ακόμα αποκαλύψεων. Θα πρέπει να αναφερθεί, ότι όλοι μαζί ως σύνολο, το όφελος θα το έχει η ψυχή/ζωή, στην οποία, εξαρτάται καθορίζεται στο άμεσο μέλλον. Στην ουσία όλοι εν δυνάμει είμαστε η γενιά οποία θα βάλει τα θεμέλια σε αυτή την μεταστροφή της ιστορίας.

Τέλος, τι ελπίζετε να πάρουν οι αναγνώστες από το «Melesin (Metis-Mitosis) – Soul Won and Lost: Artificial Intelligence as a Biophilosophical Project»;

Με όλες αυτές τις σκέψεις και ιδέες μέσα απο project Μέλεσιν! Μια νέα αντίληψη της πραγματικότητας. Μια νέα ζωή…..

Μέλεσιν _Μήτις-Μίτωση_Νεκτάριος Ι. Κορεξενίδης

Κτύπα Ήφαιστε ...να γεννηθεί η Αθηνά 

Αστραία

Το κλειδί της Πηνελόπης στην Κασσώπη

 

Το κλειδί του Ομήρου στην Κασσώπη Ηπείρου, Λακωνική κλεις

Κασσιέπεια ή Κασσιόπεια από το κασία, κανέλα, γλυκειά σε έπη, η Κασσώπη είναι η μητέρα της Ανδρομέδας που βασιλεύει στους άνδρες, σύζυγος του Κηφέος που σημαίνει σκυφτός, κρυφός, βασιλιάς στην Αιθιοπία χώρα προτίμησης του Ποσειδώνα. Ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης το αναφέρουν και παντού στην αρχαία Ελλάδα το βασικό σχήμα στον αστερισμό αντιστοιχούσε σε μία γυναίκα καθισμένη πάνω σε ένα θρόνο, («Η του θρόνου»). Ωστόσο παλαιότερα ο αστερισμός ήταν γνωστός ως Λακωνική Κλεις από την ομοιότητά του με αυτό το αρχαίο αντικείμενο. Ο Άρατος επίσης τον παρομοιάζει με πόρτα με κλειδί και, προχωρώντας περισσότερο, ο Γάλλος επίσκοπος Huet, δάσκαλος του τότε διαδόχου Λουδοβίκου ΙΕ΄, έλεγε πιο συγκεκριμένα ότι ήταν το κλειδί που ο Όμηρος περιγράφει στα χέρια της Πηνελόπης στην Οδύσσεια

Το Aρχαίο Θέατρο της Κασσώπης θα υποδεχτεί θεατές για πρώτη φορά μετά από 21 αιώνες, στις αρχές Σεπτεμβρίου - Η αναστήλωση και η μεγάλη εκδήλωση

Κρυμμένη στα ιστορικά βουνά του Ζαλόγγου που της προσέφεραν ένα φυσικό οχυρό, σε μια στρατηγική θέση που ήλεγχε το Ιόνιο Πέλαγος και τη δυτική ακτή, η αρχαία Κασσώπη υπήρξε μια από τις σημαντικότερες πόλεις της Ηπείρου. Ο σπουδαίος αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται σε απόσταση 25 χιλιομέτρων βόρεια της Πρέβεζας και η αρχαιολογική έρευνα έχει φέρει στο φως την πρωτεύουσα της Κασσωπαίας, χτισμένη πριν από τα μέσα του 4ου π.Χ. αιώνα. Η Κασσώπη είχε δικό της νομισματοκοπείο, δύο λιμάνια, πρυτανείο, Αγορά, ναό της θεάς Αφροδίτης, αλλά και ένα μεγάλο αρχαίο θέατρο, που είναι άγνωστο στο ευρύ κοινό. Ενδεικτικό της οικονομικής ευρωστίας της πόλης είναι το γεγονός πως στη διάρκεια των ανασκαφών έχουν βρεθεί νομίσματα από 40 διαφορετικές πόλεις-κράτη και 17 φύλα και έθνη κι αυτό δείχνει πως η Κασσώπη είχε επαφές με ολόκληρη την ανατολική Μεσόγειο.

Η πόλη εγκαταλείφθηκε οριστικά το 167 π.Χ. όταν ολόκληρη η Ήπειρος κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους και οι κάτοικοί της μετοίκησαν στη Νικόπολη. 

Ένα άγνωστο αρχαίο θέατρο σε ένα άγριο τοπίο

Σε χώρο κάτω από τη βορειοδυτική ακρόπολη της Κασσώπης, με απρόσκοπτη θέα στη χερσόνησο της Πρέβεζας, τον Αμβρακικό κόλπο, το Ιόνιο Πέλαγος, τη Λευκάδα και τα Ακαρνανικά όρη, εντοπίστηκε το μεγάλο Θέατρο της πόλης -υπάρχει και μικρότερο-, το οποίο κατασκευάστηκε τον 3ο π.Χ. αιώνα, σε υψόμετρο 617 μέτρων και αποτελεί ίσως το πιο εντυπωσιακό δημόσιο οικοδόμημά της. Εκεί συγκεντρώνονταν οι άντρες της πόλης και παρακολουθούσαν θεατρικές παραστάσεις ή συζητούσαν μεγάλα πολιτικά θέματα. Η θέση για την οικοδόμηση του θεάτρου δεν ήταν τυχαία, αφού από εκεί είχαν απρόσκοπτη θέα στον Αμβρακικό κόλπο, το Ιόνιο Πέλαγος και τη Λευκάδα.

«Πρόκειται για ένα διαμάντι κρυμμένο μέσα σε ένα άγριο τοπίο και η συγκίνησή μας είναι μεγάλη που 21 αιώνες μετά στην ορχήστρα του θα στηθούν ηθοποιοί και στα ειδώλια θα καθίσουν θεατές», δήλωσε στη Voria.gr ο πρόεδρος του Σωματείου «Διάζωμα» και τέως υπουργός Πολιτισμού, Σταύρος Μπένος, ο οποίος πρωτοστατεί στην ανάδειξη των αρχαίων θεάτρων σε όλη τη χώρα. 

Μαζί με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας, που έχει την ευθύνη των ανασκαφών και των αναστηλωτικών έργων, το «Διάζωμα» άνοιξε «κουμπαρά» (τραπεζικό λογαριασμό) για το αρχαίο Θέατρο της Κασσώπης ήδη από το 2010 και ανέθεσε μια σειρά από μελέτες για την αποκατάσταση και τη συνολική ανάδειξη του θεάτρου. 

Για πολλούς αιώνες το πέτρινο οικοδόμημα είχε γίνει ένα με τον ορεινό όγκο κι εκεί έφταναν μόνο περιηγητές, αρχαιολάτρεις και αργότερα αρχαιολόγοι και ιστορικοί. Στο πέρασμα των χρόνων και με την εγκατάλειψη της αρχαίας πόλης, το Θέατρο της Κασσώπης καλύφθηκε από οργιώδη βλάστηση, η οποία σε συνδυασμό με τις συνεχείς κατακρημνίσεις βράχων κατέστρεψαν σημαντικά τμήματα των εδωλίων του κοίλου, που σήμερα καλύπτεται σε όλη του την έκταση από σύγχρονες επιχώσεις.

Το θέατρο διασώζει το 80% του αρχαίου δομικού του υλικού, όμως υπέστη σημαντικές φθορές και αλλοιώσεις εξαιτίας των συνεχών κατακρημνίσεων βράχων από τον υπερκείμενο ορεινό όγκο, της σεισμικής δραστηριότητας, αλλά και της κακής ποιότητας του τοπικού ασβεστόλιθου.

Η πλήρης αποκάλυψη των δομικών μερών του θεάτρου και η πιλοτικού χαρακτήρα σημειακή αποκατάστασή του αποτέλεσε το αντικείμενο του έργου της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πρέβεζας «Αποκατάσταση – Ανάδειξη αρχαίου θεάτρου Κασσώπης (Α΄ Φάση)» που υλοποιήθηκε την περίοδο 2017-2022.

Σήμερα έχει ολοκληρωθεί η α΄ φάση ενός μεγάλου έργου -μέσω του ΕΣΠΑ 2014-2020 και αφού δόθηκαν όλες οι εγκρίσεις από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο- για την αποκατάσταση της ορχήστρας και 5 σειρών ειδωλίων και 300 θεατές (η συνολική χωρητικότητα του θεάτρου στην αρχαιότητα ήταν 6.000 θεατές) θα καθίσουν στις πέτρινες κερκίδες 21 ολόκληρους αιώνες μετά την τελευταία παράσταση.

«Το αρχαίο θέατρο της Κασσώπης δεν είναι γνωστό στο ευρύ κοινό και αξίζει να αναδειχθεί και να πρωτοστατήσει και πάλι. Βρίσκεται σε μια εξαιρετική θέση και έχει σπουδαία ιστορία», επισημαίνει ο κ. Μπένος.

Σύμφωνα με τη μελέτη του αρχαιολόγου Γιώργου Ρήγινου, δύο πολυγωνικά αναλήμματα, ενισχυμένα με αντηρίδες στηρίζουν τα δύο άκρα του κοίλου, που χωρίζεται από ενδιάμεσο διάζωμα σε δύο τμήματα με 24 σειρές λίθινων εδωλίων κάτω και δώδεκα 12 σειρές επάνω αντίστοιχα. Στην κορυφή του κοίλου ένα πλατύτερο διάζωμα προστατεύεται εξωτερικά από τοίχο, ο οποίος φέρει άνοιγμα, που διευκόλυνε πιθανότατα την έξοδο των θεατών από το ανώτερο τμήμα του Θεάτρου. Έντεκα κλίμακες διαιρούσαν το κοίλο σε 10 κερκίδες, με τις δύο ακρινές να έχουν το μισό πλάτος από τις υπόλοιπες.

Ιδιομορφία παρουσιάζει η ορχήστρα του Θεάτρου καθώς δεν σχηματίζει πλήρη κύκλο, αλλά τόξο μεγαλύτερο από ημικύκλιο.

Η επανεκκίνηση του θεάτρου με «Το χάσμα της Κασσώπης»

Το Αρχαίο Θέατρο της Κασσώπης θα υποδεχτεί τους πρώτους θεατές μετά από 21 αιώνες, το Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου. Το κοινό θα παρακολουθήσει τη θεατρική παράσταση «Το χάσμα της Κασσώπης» από το Θεατρικό Εργαστήρι Πρέβεζας, σε μια εκδήλωση που πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας, το Σωματείο «Διάζωμα» και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας.

Η παράσταση βασίζεται στο ομότιτλο θεατρικό του Γάλλου συγγραφέα ιστορικών έργων Frédéric Lenormand και ο πρωτότυπος τίτλος του είναι Le Gouffre de Kassopé. Ο Frédéric Lenormand επισκέφτηκε την Κασσώπη τη δεκαετία του 1990, εμπνεύστηκε το συγκεκριμένο έργο και το εξέδωσε ιδιωτικά στη Γαλλία. Το ανέσυραν από τη λήθη οι Παναγιώτης Κλήμης και Νίκος Καράμπελας και το μετέφρασε η Κάρολ Μόλτερ, η οποία είναι συνεργάτης του «Διαζώματος». Για λόγους πρακτικούς το αρχικό κείμενο περιορίστηκε σε χρόνο, ώστε να είναι ευκολότερη η παρακολούθησή του στις συνθήκες του αρχαίου θεάτρου κι έτσι η διάρκεια της παράστασης είναι 60 λεπτά. Δεδομένων των συνθηκών, και καθώς δεν έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες στο Θέατρο, η παράσταση θα παρουσιαστεί το απόγευμα και θα έχει ολοκληρωθεί πριν τη δύση του ήλιου.

Η υπόθεση του έργου εκτυλίσσεται στην αρχαία Κασσώπη, μια μικρή πόλη της Ηπείρου κολλημένη στο βουνό, που βρίσκεται σε παρακμή, ως συνέπεια των συνεχών κατολισθήσεων. Η αρχαία Αγορά γκρεμίζεται και ένας βράχος πέφτει πάνω στο θέατρο. Ο άρχοντας της πόλης, ένας γέρος έμπορος και η ιέρεια της θεάς Αφροδίτης παρακολουθούν τον σταδιακό αφανισμό της Κασσώπης. Το 31 π.Χ., τους κατοίκους επισκέπτεται ο ρωμαϊκός στρατός και δύο Ρωμαίοι εκατόνταρχοι προσπαθούν να πείσουν τους πολίτες της, πριν χρησιμοποιήσουν βία, να μετοικήσουν στην νέα πόλη, την Νικόπολη, που θα χτίσει ο Οκταβιανός Αύγουστος για να θυμίζει τη νίκη του στη ναυμαχία του Ακτίου. Δύο πολιτισμοί συγκρούονται. Τα επιχειρήματα των Ρωμαίων και ο αντίλογος των Κασσωπαίων διατρέχουν το έργο με πίκρα και χιούμορ.

Οι θεατές θα παρακολουθήσουν την αντιπαράθεση της Ρώμης με την Ελλάδα και την αντίδραση των ντόπιων. Η απόφαση για την εξέλιξη έχει παρθεί. Ο πιο ισχυρός θα νικήσει. Η νέα πόλη θα δημιουργηθεί πάνω στον πόνο και τον αγώνα των Κασσωπαίων.

ΠΗΓΗ 

......στην απειρωτάν γαία

Στα ίχνη του Οδυσσέα και του Λαέρτη

 

Πατέρας και γιος Μέντελσον στη Σεγέστα (ή Εγεστα ή Αίγεστα) της Σικελίας, το καλοκαίρι του 2011, όταν πραγματοποίησαν από κοινού μια κρουαζέρια στη Μεσόγειο με θέμα την ομηρική «Οδύσσεια».

Πατέρας και γιος στα ίχνη του Οδυσσέα

Η νήσος Γκόζο είναι το δεύτερο μεγαλύτερο από τα εφτά νησιά του αρχιπελάγους της Μάλτας και βρίσκεται κοντά στις ακτές της Σικελίας. Είναι το νησί όπου η νύμφη Καλυψώ υποδέχθηκε τον Οδυσσέα ως ναυαγό, τον ερωτεύθηκε και του έκανε μάγια κρατώντας τον αιχμάλωτό της επί επτά συναπτά έτη στη σπηλιά της. Η σπηλιά αυτή είναι σήμερα ένα από τα πιο γνωστά τουριστικά αξιοθέατα και αυτό ακριβώς επισκέφθηκε ο Αμερικανός συγγραφέας Ντάνιελ Μέντελσον με τον 82χρονο πατέρα του (συνταξιούχο τεχνικό ηλεκτρονικών υπολογιστών), στο πλαίσιο θεματικής κρουαζιέρας που έκαναν τo 2011, αναζητώντας τα ίχνη του Οδυσσέα.

Αυτό έμελλε να είναι το τελευταίο ταξίδι του πατρός Μέντελσον. Λίγο καιρό μετά την επιστροφή στην Αμερική, έπειτα από ισχυρό εγκεφαλικό που τον καθήλωσε, πέθανε. Εκείνη την καλοκαιρινή ημέρα, όμως, ο πατέρας πήρε τον γιο απ’ το χέρι για να μπουν στη σπηλιά της νύμφης. Για λίγο, η βιολογία εκμηδενίστηκε: ο πατέρας είχε ανακτήσει την ισχύ της νιότης του και ο ενήλικος γιος, ο επιφανής πανεπιστημιακός καθηγητής της κλασικής φιλολογίας, ο καταξιωμένος κριτικός του The New York Review of Books και συνεργάτης του «The New Yorker», ο μεταφραστής του Καβάφη και επιτυχημένος συγγραφέας, μεταξύ άλλων, του πολυσυζητημένου διεθνώς «Χαμένοι» (εκδ. Πόλις), έγινε ξανά το μικρό, αδύναμο αγοράκι που χρειάζεται τον πατέρα του όχι μόνο για να τον οδηγήσει αλλά και για να το βοηθήσει να ξεπεράσει τις φοβίες του. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, πρωταρχική αιτία ήταν η κλειστοφοβία του γιου. «Πρέπει να πας! Τα επτά δέκατα της “Οδύσσειας” διαδραματίζονται εκεί», λέει ο πατέρας. Και ο γιος: «Ετσι, επισκέφθηκα τη σπηλιά της Καλυψώς με τον πατέρα μου να μου κρατάει το χέρι».

Αυτή είναι μία από τις πολλές συναισθηματικά φορτισμένες στιγμές μιας μεγάλης αφήγησης που συνιστά το νέο, υπό έκδοση βιβλίο του Ντάνιελ Μέντελσον ««An Odyssey: A Father, a Son, and an Epic» («Οδύσσεια: Ενας πατέρας, ένας γιος και ένα έπος»). Μια πρώτη γεύση από το βιβλίο πήραν εσχάτως οι αναγνώστες του αμερικανικού ιστορικού εντύπου «The New Yorker» (24.4.2017), όπου δημοσιεύθηκε ένα μικρό απόσπασμα.

Το απόσπασμα αυτό στάθηκε αφορμή να αναζητήσουμε τηλεφωνικά τον Ντάνιελ Μέντελσον. «Ολα ξεκίνησαν με ένα σεμινάριο πάνω στην “Οδύσσεια” που θα παρέδιδα στο Κολέγιο Μπαρντ», μας είπε. «Ο πατέρας μου εξέφρασε μεγάλο ενδιαφέρον να το παρακολουθήσει. Σκέφτηκα ότι θα ήταν κάπως αστείο να έχω τον μπαμπά μου στην τάξη. Οταν αργότερα ανακάλυψα ότι υπάρχει μια κρουαζιέρα στη Μεσόγειο με θέμα την “Οδύσσεια” και του πρότεινα να την κάνουμε μαζί, δέχθηκε με ενθουσιασμό. Μετά το ταξίδι μας αυτό, και σίγουρα μετά την επιδείνωση της υγείας του, κατάλαβα ότι είχα βιβλίο στα χέρια μου με θέμα το ομηρικό έπος αλλά από μια άλλη οπτική γωνία, που να το συνδέει με το σήμερα – αυτό εξάλλου είναι κάτι που κάνω σε όλα μου τα βιβλία».

Στο απόσπασμα του «The New Yorker», ο αναγνώστης γίνεται μάρτυρας των κωμικών στιγμών που προκαλούν οι παρεμβάσεις του πατρός Μέντελσον στο μάθημα του γιου. «Μου είχε υποσχεθεί πως δεν θα άνοιγε το στόμα του», γράφει ο Ντάνιελ αλλά ο πατέρας του παρενέβη από την πρώτη κιόλας ώρα, αμφισβητώντας τον ηρωισμό του Οδυσσέα. «Τι ήρωας είναι αυτός που χάνει όλους τους άνδρες του στον πόλεμο και επιζεί μόνον αυτός; Τι ήρωας είναι αυτός που τον βοηθούν συνέχεια οι θεοί; Δεν βρίσκω τίποτα το ηρωικό στο να πετυχαίνεις αυτό που θέλεις με κόλπα και ψέματα».

Οπως μας είπε ο Ντάνιελ, «αυτό είναι ένα μοτίβο που επαναλαμβάνεται: η αμφισβήτηση του Οδυσσέα ως ήρωα, ως θαρραλέου ανδρός, από τον πατέρα μου. Και αυτό γίνεται ένα από τα βασικά θέματα του βιβλίου: τι σημαίνει να είσαι άνδρας, τι σημαίνει ανδρισμός. Αυτή είναι εξάλλου και η πρώτη πρώτη λέξη του έπους».

Μετά το αρχικό σάστισμα, ο Ντάνιελ συνειδητοποιεί ότι άθελά του, ο πατέρας του, χωρίς διόλου να απαξιώνει το κλασικό έργο, το φωτίζει με τον δικό του τρόπο. Αυτό καθίσταται σαφές ειδικά στο ταξίδι στη Μεσόγειο και στους τόπους από τους οποίους πέρασε ο Οδυσσέας. Η μόνιμη επωδός του πατρός Μέντελσον: «Το ποίημα μοιάζει πιο πραγματικό απ’ το τοπίο». Για τον ηλικιωμένο άνδρα, τα πανέμορφα μεσογειακά μέρη δεν είναι παρά ένα σκηνικό – το αληθινό δράμα όμως βρίσκεται, όπως ομολογεί, στο ίδιο το έργο.

«Ο,τι πιο δύσκολο έχω γράψει ποτέ»

«Μιμήθηκα τη δομή του έπους γι’ αυτό και ήταν ό,τι πιο δύσκολο έχω γράψει ποτέ», μας λέει ο Μέντελσον. Το βιβλίο του είναι φιλολογική μελέτη, αυτοβιογραφικό και εξομολογητικό χρονικό, ταξιδιωτικό και στοχασμός πάνω στη σχέση πατέρα-γιου, στο φως της σχέσης Οδυσσέα-Τηλέμαχου. Και, βέβαια, βγάζει το έπος από τη φιλολογική κλεισούρα και το φέρνει στη σημερινή ζωή, αποδεικνύοντας πως η δραστικότητά του είναι κάτι παραπάνω από διαχρονική. Ενα από τα πιο κωμικά σημεία του αποσπάσματος στο «The New Yorker» είναι ότι πατέρας και γιος δεν θα φτάσουν ποτέ στην Ιθάκη. Αιτία; Οι ελληνικές απεργίες! Οπως λέει στον πατέρα του, αυτό ήταν ό,τι πιο ταιριαστό στο θαύμα του κοινού τους ταξιδιού – όχι μόνον στη Μεσόγειο μα και σε όλη τους την κοινή ζωή ως πατέρας και γιος. Το επιβεβαιώνει και ο απαιτητικός πατέρας αφού επιστρέφουν στην Αμερική, επαναλαμβάνοντας: «Το ποίημα είναι πολύ πιο πραγματικό από τα τοπία».

​​Το βιβλίο του Daniel Mendelsohn «An Odyssey: A Father, a Son, and an Epic» (σελ. 256), θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Knopf Publishing Group στις 12 Σεπτεμβρίου. Στα ελληνικά, θα κυκλοφορήσει την ίδια περίοδο από τις εκδόσεις Πατάκη σε μετάφραση της Μαργαρίτας Ζαχαριάδου. Σε δική της μετάφραση κυκλοφορεί από τον ίδιο εκδοτικό οίκο η συλλογή δοκιμίων του «Περιμένοντας τους βαρβάρους», όπως και το «Χαμένοι. Αναζητώντας έξι από τα έξι εκατομμύρια» (εκδ. Πόλις)

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Από την Ρώμη έρχεται ο Οδυσσέας

 

«Η Στιγμή και η Αιωνιότητα»: Η μοναδική ιστορική σχέση και σύζευξη δύο αρχαίων Πολιτισμών

Η έκθεση πραγματοποιείται σε συνεργασία των Υπουργείων Πολιτισμού Ελλάδας (Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων) και Ιταλίας.

Η έκθεση «Η στιγμή και η αιωνιότητα. Ανάμεσα σε εμάς και τους αρχαίους – L’istante e l’eternità. Tra noi a gli antichi» φιλοξενείται σε μια πτέρυγα των Θερμών του Διοκλητιανού, που παρέμεινε κλειστή από το 1911.

Στο επίκεντρό της βρίσκεται η μοναδική ιστορική σχέση και σύζευξη δύο αρχαίων Πολιτισμών: του αρχαίου Ελληνικού και του Ρωμαϊκού Πολιτισμού, η οποία συνοπτικά έχει ονομαστεί “ελληνορωμαϊκός πολιτισμός”, αποτελώντας τον θεμέλιο λίθο στο μνημειώδες οικοδόμημα της κοινής μας Ευρωπαϊκής ιστορίας και ταυτότητας, επηρεάζοντας καταλυτικά τον τρόπο με τον οποίο, ολόκληρος ο Δυτικός Κόσμος, αντιλαμβάνεται την αρχαιότητα και την κληρονομιά της. Μια κληρονομιά που γίνεται αντιληπτή ως υλική και άυλη παρακαταθήκη, ως ιστορική μνήμη, πνευματική και αισθητική κουλτούρα, μια διακριτή κοσμοαντίληψη, που γεφυρώνει τον χρόνο και μας επιτρέπει να νιώθουμε οικειότητα και σύνδεση με το μακρινό παρελθόν».

Η έκθεση απαρτίζεται από 300 εκθέματα εκ των οποίων τα 82 είναι η συμβολή των ελληνικών Μουσείων, η πλειονότητα των οποίων (49) προέρχεται από τις Συλλογές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων.

Η πρώτη αίθουσα της έκθεσης ανοίγει με ένα έκθεμα που εκφράζει με τον πιο σαφή τρόπο αυτή τη διπλή σχέση: Το εκμαγείο δύο ανώνυμων θυμάτων της έκρηξης του Βεζούβιου που έδωσε  πίσω η αρχαιολογία, ως αιώνια ακινητοποιημένα στη στιγμή του θανάτου· γύρω τους υπάρχουν διάφορες λαϊκές και καλλιεργημένες μορφές σύγχρονης επανερμηνείας του αρχαίου.

Η δεύτερη αίθουσα διερευνά τις μορφές μετάδοσης και παράδοσης της αρχαιότητας, μέσω της τέχνης και της λογοτεχνίας: Πώς οι μεγάλοι μυθικοί κύκλοι -οι ομηρικοί κύκλοι της Ιλιάδας και της Οδύσσειας- που παραδόθηκαν με διάφορες μορφές από την αρχαιότητα, παρέμειναν ζωντανοί στη σύγχρονη λαϊκή φαντασία και πώς, αντίθετα, άλλες μυθικές παραδόσεις έπεσαν στη λήθη, ενώ στη συνέχεια ανακτήθηκαν χάρη στη φιλολογική επανεύρεση της αρχαίας λογοτεχνίας.

Στην τρίτη αίθουσα από τον μύθο περνάμε στις αρχαίες αναπαραστάσεις του χώρου και του χρόνου, οι οποίες παίρνουν τη μορφή θεοτήτων, προσωποποιήσεων και αφηρημένων οντοτήτων που γέννησαν τις χωρικές και χρονικές μας κατηγορίες. Έτσι ολοκληρώνεται ένα αρχικό ταξίδι προς την αιωνιότητα -το Αιώνιο- και την αμετάβλητη τάξη του κόσμου.

Στο δεύτερο μέρος της ξενάγησης, παρουσιάζεται η σχέση ταύτισης που, παρά τη χρονική απόσταση που μας χωρίζει από τους αρχαίους, τους καθιστά οικείους. Στην αίθουσα παρουσιάζονται μέσα από θεαματικές πρόσφατες ανακαλύψεις, σημαντικές στιγμές της κοινωνικής ζωής.

Τον επισκέπτη, σε αυτό το μονοπάτι ανακάλυψης και αντιπαράθεσης, συνοδεύουν ορισμένα εξαιρετικά αντιπροσωπευτικά έργα, από Μουσεία της Ελλάδας και της Ιταλίας. Πολλά από τα έργα που εκτίθενται παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό: εντελώς πρόσφατες μεγάλες ανακαλύψεις, όπως το αποκατεστημένο αρχαίο άρμα παρέλασης από την Civita Giuliana και το άγαλμα του Ηρακλή από το Αρχαιολογικό Πάρκο της Appia Antica, το ετρουσκικό αγγείο του 4ου αιώνα π.Χ. με παράσταση από τον Τρωικό Πόλεμο, νέα αποκτήματα, όπως η Tabula Chigi από το Εθνικό Ρωμαϊκό Μουσείο, συνδυάζονται με σπουδαία εκθέματα από την Ελλάδα, όπως η επιβλητική αρχαϊκή Γοργώ από την Πάρο, ένα σπουδαίο έργο της παριανής γλυπτικής, το οποίο για πρώτη φορά εκτίθεται εκτός του Μουσείου Πάρου ή η μεγάλη αμφιπρόσωπη παλαιολόγεια εικόνα από τον καθεδρικό ναό της Καθολικής Αρχιεπισκοπής στην Νάξο.

Η έκθεση είναι επισκέψιμη έως τις 30 Ιουλίου 2023.

ΠΗΓΗ

.....σε μια αιωνιότητα και  μια  ημέρα