Λάμψεις Κλειούς

Τα ήσυχα βράδια σε μια πόλη μαγική  μια Ιστορία  διηγείται τον Εαυτό της σε λάμψεις του   μεγάλου ερωτικού

Τα ήσυχα βράδια που ο Αλέξανδρος διαβάζει στην σκηνή του τα Ομηρικά Έπη, Ιλιάδα και Οδύσσεια μαζί, πλησιάσαμε στις μύτες των ποδιών μας φορώντας ανάποδα τα παπούτσια μας και  κλέψαμε  ένα από τα κορίτσια του φιλόμουσου γιου της Λητούς  στο λυκόφως των θεών, την Μούσα Κλειώ .Ο Απόλλων ήταν απασχολημένος με το κοπάδι του,  αυτό που του είχε κλέψει  ο αδιόρθωτος κλέφτης Ερμής και ο  ετεροθαλής  αδελφός του, γιος της Μαίας.

Το γύρευε παντού στην γη και στον ουρανό  σε κυνήγι συνειδησιακό.  Όταν μας  συλλάβει και στα δικαστήρια του Ολύμπου μας ανεβάσει , θα απολογηθούμε  σαν  παιδιά που  συνεχίζουν μια σκανδαλιά γιατί ξέρουμε πως θα βρεθούμε στου  καθαρού νου την χαμογελαστή  αγκαλιά.

Βρήκαμε την  Γεωργία Βεληβασάκη  σαν κόρη της Μνημοσύνης και Μούσα Κλειώ να εξιστορεί  μια Ιστορία που διηγείται τον Εαυτό της σε ομηρική  ημερολογιακή  καταγραφή.

Αν για  ένα άνδρα, τον Οδυσσέα, η  μούσα του, ο φάρος του ήταν η Πηνελόπη και για τον  Όμηρο Ποιητή η έμπνευση είναι πάντα καμπυλώδης, θηλυκή και με αυτή την επίκληση αρχίζει την ομηρική περιγραφή, για μία γυναίκα τι  μπορεί να αντιπροσωπεύει  η αναφορά αυτή;

Οι Μούσες είναι όλες θηλυκές κι οπωσδήποτε αυτό κάτι σημαίνει. Είναι η ίδια η ενέργεια της δημιουργίας θηλυκή, η γονιμότητα, η κύηση, η γέννα. Είναι η υπομονή, η πίστη, η ελπίδα, η ζωή, η δύναμη, η επιστροφή, η Ιθάκη. Η έμπνευση δεν μπορεί να έχει άλλο σχήμα, πρέπει να ρέει (η ροή), να είναι ευέλικτη (η ευελιξία), να μπορεί να κινηθεί ελεύθερα (η ελευθερία) για να υλοποιήσει (η ύλη) εκείνο που συλλαμβάνεται (η σύλληψη). Έτσι, χωρίς την Πηνελόπη δεν έχει νόημα το ταξίδι του Οδυσσέα και ο Όμηρος γνωρίζει καλά πως η Ποίηση είναι κι αυτή γένους θηλυκού.

Η Πηνελόπη κατεβαίνοντας τις σκάλες ενός  υπερώου  πάντα ακουμπά σε ένα στύλο σταθμό κίονα ευθύ. Θα μπορούσε αυτό να αντιπροσωπεύει  την αρσενική ευθεία  ιθυφαλλική  του λόγου λογική, ίσως με την διαφορά της  αντιληπτικής ικανότητας των δύο ημισφαιρίων του ανθρωπίνου εγκεφάλου  και όχι του φαλλού φύλου;

Είναι ακριβώς το αντίστροφο απ΄ αυτό που περιγράψαμε πριν. Γιατί είναι ωραία η έμπνευση, αλλά για να γίνει τέχνη πρέπει να αποκτήσει άξονα και να οργανωθεί γύρω απ΄ αυτόν. Η Πηνελόπη αναζητά ένα στήριγμα για την πονεμένη της καρδιά που κουράστηκε να περιμένει τον Οδυσσέα τόσα χρόνια. Και το βρίσκει στη λογική. Είναι παντρεμένη. Οφείλει να είναι πιστή. Και είναι. Θα μπορούσαμε, όπως προτείνεις, να το συνδέσουμε με τη λειτουργία των δύο ημισφαιρίων του εγκεφάλου μας – αριστερό λογική, δεξί διαίσθηση, λένε. Όλα αυτά, εξάλλου, αναφέρονται συμβολικά σε ενέργειες και καθόλου σε σώματα. Δεν χρειάζεται, δηλαδή, η γυναίκα τον άνδρα ή ο άνδρας τη γυναίκα για την ολοκλήρωσή του/της ως οντότητα, αλλά ο καθένας από μας να αναπτύξει μέσα του τις ποιότητες αυτές που θα του επιτρέψουν να είναι αυτάρκης.

Ποιο πρόσωπο  από τα Ομηρικά Έπη είναι πιο κοντά σε σένα, ποιο  πιο οικείο ,το νιώθεις, το καταλαβαίνεις καλύτερα απ΄όλους;

Η Καλυψώ έχει μιαν απλότητα, μια ησυχία. Γνωρίζει, απολαμβάνει και προσφέρει. Κι όταν ο έρωτάς της νικιέται από τη φλόγα της επιστροφής, αφήνει τον αγαπημένο της να φύγει, με λύπη μεν, φορτώνοντάς τον, όμως, με όλα της τα δώρα και τις ευχές. Αυτή θαυμάζω, αυτήν κατανοώ.

Ποια ήταν, ποια  είναι τα αισθήματα σου για τον Αλέξανδρο όταν  ανοίγεις  την σκηνή  με μια νότα τόσο συναρπαστικά  θριαμβευτική;

Στη σκηνή είμαι η Κλειώ, η μούσα της Ιστορίας. Ο Αλέξανδρος είναι ο πιο αγαπημένος μου ήρωας. Είναι εκείνος που τόλμησε να ονειρευτεί μακρύτερα απ΄ όσο μπορούσε κανείς να φανταστεί. Που έκανε αληθινό το όραμά του. Που τόλμησε να αναμετρηθεί με θεούς και με δαίμονες. Που τα ΄βαλε με τη θνητή του φύση και διεκδίκησε την αιωνιότητα. Που τόλμησε να αναζητήσει και να βρει την αλήθεια. Ακόμα και τα λάθη του έχουν μια τραγικότητα που δεν μπορεί να αφήσει κανέναν ασυγκίνητο. Πώς μπορώ, λοιπόν, εκείνη τη στιγμή που ανοίγω τα χέρια κι αρχίζω να μιλάω γι΄ αυτόν, να μην τον θαυμάζω και να μην τον συμπονώ απεριόριστα, σα να ήμουν μάνα του;

Ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία που συνάντησες για την ερμηνεία αυτού του ρόλου;

Η αλήθεια είναι ότι είχα τη μοναδική ευκαιρία να βρίσκομαι κοντά στο έργο από τις πρώτες στιγμές της υλοποίησής του, με άπειρες κουβέντες και συζητήσεις τόσο με τον Κώστα Αθυρίδη που έγραψε τη μουσική, όσο και με την Penny Turner που έγραψε το λιμπρέτο. Έχω διαβάσει πολλά για τον Αλέξανδρο κι έχω προσπαθήσει να δω πίσω από τις λέξεις. Να βρεθώ εκεί δίπλα του όταν αποφάσιζε να κατακτήσει τον κόσμο, να δω τη σπίθα στα μάτια του, ν΄ ακούσω τη δύναμη της φωνής του. Να καταλάβω γιατί ήταν Μεγάλος. Ως Κλειώ θα έπρεπε να γνωρίζω «γιατί».Ύστερα όλα ήταν πιο απλά.

Η μουσική  εξημερώνει τα ήθη, αλλά πρέπει αυτά να υπάρχουν. Ποιος θα ήταν ο δικός  σου ορισμός για το ήθος σήμερα;

Το ήθος δεν έχει σήμερα ή χθες. Εκτός κι αν μιλάμε για ό,τι θεωρείται αποδεκτό από το εκάστοτε κατεστημένο. Όμως αυτό, για μένα, δεν ορίζει το ήθος, αλλά ηθικοπλαστικούς άξονες γύρω από τους οποίους δομούνται οι κοινωνίες, κατά χρόνο και τόπο. Το ήθος είναι μια ποιότητα που την ανακαλύπτεις και την καλλιεργείς. Είναι η καθαρή ματιά που δεν έχει να κρύψει τίποτα, είναι το ωραίο. Αλλά για να φτάσεις εκεί χρειάζεται να βαπτιστείς στα πιο βαθιά νερά του εαυτού σου. Και η μουσική, ως άλλη μαγεία, ανοίγει δρόμο. Όταν ακούς, για παράδειγμα, την κραυγή του Αλέξανδρου για το χαμό του φίλου του Ηφαιστείωνα, πώς μπορείς να μην ταυτιστείς μαζί του, να μη θυμηθείς το δικό σου φίλο που κάποτε έχασες, να μην νιώσεις την απελπισία του αναπόδραστου, να μην έρθεις αντιμέτωπος με ερωτήματα που αφορούν τη ζωή και το θάνατο; Και πώς μπορείς μετά από όλα αυτά, να μην είσαι ήδη ένας καλύτερος άνθρωπος;

Έχεις  γράψει ένα βιβλίο μουσικό  οικολογικό παραμύθι  σε συνεργασία με τον συνθέτη και σκηνοθέτη  της ροκ όπερας για τον Αλέξανδρο, Κώστα Αθυρίδη, για το μικρό μυστικό της ζωής. Το μεγάλο ταξίδι της τι θα πρέπει να περιλαμβάνει;

«Το Μικρό Μυστικό της Ζωής» είναι περισσότερο ένα υπαρξιακό παραμύθι. Ξεκινάει με τη δημιουργία του σύμπαντος από την Άπειρη, μια θηλυκή εικόνα του θεού, που καταλήγει στον άνθρωπο και συνεχίζει με την πορεία του ήρωά μας από την αγωνία του να σταθεί μέσα σ΄ έναν κόσμο άγνωστο κι επικίνδυνο, έως  την αλαζονεία και την υπερ-αυτοπεποίθησή του να κατακτήσει τα πάντα στη γη και στον ουρανό. Η αναπόφευκτη πτώση του είναι και ο δρόμος που, τελικά, θα τον οδηγήσει στην αυτοσυνειδησία, όπου θα βρει το «μικρό μυστικό της ζωής». Το ζήτημα γίνεται οικολογικό από τη στιγμή που στην πτώση του συμπαρασύρει και το σύνολο της φύσης, καθότι έχει καταστήσει τον εαυτό του αρχηγό της. Είναι ένα παραμύθι για μεγάλα παιδιά, συμπεριλαμβανομένων και των ενηλίκων. Όσο για το «μεγάλο ταξίδι» της ζωής, αλίμονο αν στο τέλος της δεν έχουμε αφήσει πίσω μας ένα καλό μας ίχνος και δεν έχουμε πάρει μαζί μας μια, έστω φευγαλέα, ματιά της ασημένιας μας θάλασσας.

Τα χαρμόσυνα νέα είναι πως το έργο θα  παιχθεί και σε άλλες μεγάλεις πόλεις του κόσμου. Στην εκστρατεία του Αλέξανδρου  στην Δύση  και στην περιοδεία  σας  τι θα πάρετε μαζί σας; Ο Αλέξανδρος φεύγοντας μοίρασε όλη την περιουσία του και όταν τον ρωτήσανε τι άφησε για το εαυτό του απάντησε πως δεν χρειάζεται τίποτα και θα πάρει μαζί του την ελπίδα.

Πολύ όμορφη ερώτηση! Ο δικός μας «Αλέξανδρος» έχει κι αυτός εμπνεύσει, όλον αυτόν τον καιρό, πλήθος καλλιτεχνών, που ακολούθησαν το όραμα του Κώστα Αθυρίδη, με όλη τους την πίστη και την ορμή. Έτσι, ξεκινώντας, πριν ένα χρόνο, από το Stage, μια μουσική σκηνή της Θεσσαλονίκης, όπου το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά με μια παραγωγή αυτοχρηματοδοτούμενη και, εν πολλοίς, στηριζόμενη στην, συγκινητικά, αφιλοκερδή προσφορά των συμμετεχόντων, έφτασε στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, περιόδευσε το καλοκαίρι στο Θέατρο Δίου και στη Μονή Λαζαριστών, για να αποτελέσει, τώρα, όραμα και για το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Μέσα στο 2014, λοιπόν, ξεκινάει, πράγματι, μια περιοδεία της Alexander Rock Opera σε όλο τον κόσμο. Αποφεύγοντας να μοιράσουμε την περιουσία μας (σε τέτοιους δύσκολους καιρούς…), θα πάρουμε μαζί μας όλο μας τον ενθουσιασμό και τη δύναμη και θα προσφέρουμε την τέχνη μας επί σκηνής με τον καλύτερό μας τρόπο. Φυσικά, όλες οι ευχές είναι ευπρόσδεκτες!

Οι Μούσες στο χορό της Μνήμης είναι πάντα παρούσες σε όλα τα μεγάλα έργα και κοσμούν όλες τις αίθουσες σημαντικών δημοσίων κτιρίων και πάρκων σε όλο τον κόσμο. Θα θεωρούσες την απουσία τους  τόσο από το καινούργιο Δημαρχείο της πόλης, το  Μέγαρο Μουσικής, όσο και από το πρόσφατα ανασκευασμένο  πάρκο της Θεσσαλονίκης  έλλειψη   παιδείας, αισθητικής ή  φυσικής ενδείας;

Όλα τα πράγματα για να γίνουν χρειάζεται κάποιος να τα σκεφτεί. Και η αλήθεια είναι ότι μου κάνει εντύπωση που κανένας από τους αρχιτέκτονες αυτούς δεν συμπεριέλαβε στα σχέδιά του κάτι τέτοιο. Δεν μπορώ, φυσικά, να βρω καμιά δικαιολογία. Ίσως θα έπρεπε να σταλεί αυτή η ιδέα σαν πρόταση στους υπεύθυνους. Το ότι ήδη το συζητάμε ίσως να είναι μια μικρή αρχή για την υλοποίησή της.

Η Μούσα Κλειώ είναι η  μούσα της Ιστορίας. Κλέος  σημαίνει δόξα. Ως  κύριο όνομα δεν απαντάται στα Ομηρικά Έπη,  παρά μόνο ως ουσιαστικό επίθετο και ρήμα. Το συναντούμε ως δεύτερο συνθετικό  στο πρόσωπο της τροφού του Οδυσσέα, την Ευρύκλεια. Δόξα θα σήμαινε για σένα η κατάκτηση της Αθανασίας;

Δεν είναι τυχαίο, βεβαίως, που τροφός του Οδυσσέα ήταν η Ευρύκλεια. Μεγαλωμένος, δηλαδή, για να δοξαστεί, όπως πράγματι έγινε! Παρόλα αυτά πρόκειται για τον ήρωα ενός έργου, χωρίς σάρκα και οστά, όπως, αντίθετα, ήταν ο Αλέξανδρος. Είναι φυσικό ο Όμηρος να μην συμπεριλαμβάνει την Κλειώ στα έπη του, αφού δεν γράφει για ιστορικά γεγονότα, αλλά, αντίθετα, πλέκει έναν μύθο.

Η κατάκτηση της Αθανασίας ήταν εκείνο που κυνηγούσε ο δικός μας ήρωας. Το παράδοξο είναι ότι γνώριζε ότι ήταν θνητός και πως, μάλιστα, θα ζήσει λίγα χρόνια. Επομένως, το να γίνει αθάνατος σήμαινε η δόξα του να φτάσει πέρα από το χρόνο. Να γίνει κομμάτι όλων των ανθρώπων σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης ως την αιωνιότητα. Να γίνει θρύλος, να γίνει έμπνευση. Και τα κατάφερε.

Θα ήθελες να χαρίσεις  ένα  γέρας  στο νικητή του διαγωνισμού;

Με πολύ αγάπη και χαρά θα χαρίσω το μουσικό μας παραμύθι, με μιαν ευχή ή προτροπή: 

«Ψάξε, ψάξε και θα το βρεις το μικρό μυστικό της ζωής!»

Ευχαριστώ από καρδιάς,

Γεωργία Βεληβασάκη

Γεωργία Βεληβασάκη

Γεωργία Βεληβασάκη ΦΒ

Φωτογραφίες της  Γεωργίας  "Κλειούς"  Nikos Vavdinoudis

Να κρατήσουμε γερά τις φωτιές του Νότου  Οιστρηλάτες   ιχνηλάτες  του  όγνου

Σε ευχαριστούμε θερμά  όλοι οι πολίτες της Ομηρικής Πολιτείας

Σαν μια αστραπή ηχώ μέσα από μια ανταύγεια  κόκκινη πορτοκαλί,   η λάμψη του Αλέξανδρου άστραψε στον ουρανό της Πόλης του  μαγικά  υπερρεαλιστική , λάμψη των ματιών του  στην αθανασία που κατέκτησε  μέσα από μια  Μούσα Ιστορική

Αστραία, Μπαλούμη Ευαγγελινή  για την Ομηρική Πολιτεία